امام علی (ع): «از دست دادن دوستان غربت است.»
از تواناییهای انسان، ارتباط برقرار کردن با دیگری و دوستیابی است. برخی در این زمینه استعداد فراوانی دارند و به عبارت دیگر از روابط اجتماعی بالایی برخوردار هستند و برخی دیگر روابطشان بسیار محدود بوده و حتی اطرافیان خویش را از خود دور میسازند. بهترین دوستی، دوستی است که در راه خدا باشد و فضیلت و ثواب آن بسیار است.
محبت ورزیدن، دلیل دوستى و صداقت نیست، زیرا برخى اشخاص با خوى محبت پرورش یافته اند و همراه با معاشران خود اظهار محبت مى کنند و نیز برخى اشخاص به خاطر منافع مشترک با معاشران خود محبت مى ورزند و مثلا هدیه تقدیم مى کنند و مکرر به احوال پرسى او می روند، برخى در صددند که با جلب توجه و دوستى دیگران کلاهبردارى کنند.
اگر انسان با محبت و مرحمت کسى روبهرو شود، نمى تواند به دوستى و صداقت قلبى او مطلع و آگاه شود، مگر موقعى که طرف مقابل دوستى قلبى خود را اعلام کند و به او اطمینان خاطر ببخشد که من همیشه یار و غمخوار تو خواهم بود. یعنى باید ادعا و عمل با هم قرین باشد تا مایه اطمینان شود و انسان به واسطه برخی کارها میتواند روابط خویش با دوستش را استحکام بخشد.
رسول خدا (ص) فرمود: سه چیز است که دوستى انسانى را با برادر مسلمانش صفا دهد:
۱- همیشه با خوشرویى با او برخورد کند،
۲- هر گاه در مجلسى بر او بنشیند برایش جا باز کند،
۳- به آن نامى که بیشتر آن را دوست دارد او را بخواند. آن گاه که با رفیق خود دوستى مى کنى، دوستى خود را با وى حفظ کن تا همیشه از تو دفاع کند.