آزمون ها و نگرانی و اضطراب ناشی از آن ها، هر دو، چه خوب و چه بد، بخشی از عمر تحصیلی هر فرد است و هرکدام مزایایی دارند. نگرانی و اضطراب، به میزان مناسب، به افزایش تمرکز فکر، تقویت حافظه و انگیزش کمک می کند. نگرانی در واقع به منظور جلوگیری از صدمات و آسیب ها ایجاد می شود.

هنگامی که این نگرانی و اضطراب تحت تاثیر عدم توانایی عملکردی فرد قرار گرفته و مختل می شود، سیر صعودی را پیموده و تبدیل به تشویش می شود. بنابراین نگرانی و اضطراب ارتباط مستقیمی با توانایی عملکردی افراد دارد. ممکن است دانش آموزان نتوانند استرس را در خود سرکوب و از آن اجتناب کنند، اما نیازمند فراگیری روش های مدیریت آن هستند.

آزمون ها نیز اگر هدفمند باشند، مزایایی دارند. برگزاری امتحانات به معلمان و دانش آموزان در تعیین میزان یادگیری و اطلاعات درسی کمک می کند. به منظور تامین این هدف، باید از تناسب و سنخیت این ارزیابی ها با رده های سنی و میزان هوش فردی و جمعی دانش آموزان اطمینان حاصل شود.

هنگام ایجاد استرس اغلب معلمان اولین کسانی هستند که باید پاسخگو باشند. دانش آموزان مضطرب، هنگام امتحانات معمولا دچار حواس پرتی شده و به سختی فکر خود را متمرکز می کنند و ممکن است اطلاعات و دروسی را که به آن مسلط بوده اند فراموش کنند. آن ها ممکن است از شدت نگرانی و دلواپسی دچار تعریق زیاد و یا حالت تهوع شوند.

ارتباط نزدیک معلمان با دانش آموزان در کمک به پیشگیری از استرس و اضطراب بسیار موثر خواهد بود. اولین گام در ایجاد این ارتباط موثر این است که به دانش آموزان آموزش داده شود که برای آزمون ها و امتحانات دوره ای به خوبی مطالعه کرده و آماده باشند. ممکن است گاهی چنین تصور شود که یادگیری خوب و مناسب دروس، نوعی مهارت ذاتی و غیراکتسابی است که دانش آموزان نیازی به آموزش صریح آن نخواهند داشت.

اما دانش آموزان به تدریس و آموزش روشن و واضحی درباره یادگیری بهینه نیازمندند. بهینه سازی یادگیری، شامل تعلیم روش های مطالعاتی و شیوه خواندن صحیح، برنامه ریزی مناسب، انتخاب مکان های مناسب برای مطالعه و تشویق آن ها به مطالعه گروهی و همچنین توضیح روش صحیح امتحان دادن است.

۱- شروع امتحان با سوالات ساده تر و مباحثی که دانش آموز تسلط و مهارت بیشتری بر آن ها دارد، باشد
۲- مشخص کردن عبارات کلیدی در سوالات
۳- بودجه بندی زمان آزمون و اختصاص زمان مناسب برای تمرکز بر هر قسمت از آزمون
۴- مرور دوباره سوالات و پاسخ های داده شده و تمرکز بر یادآوری پاسخ سوالاتی که فراموش شده اند
۵- اختصاص زمان مناسب برای یادآوری پاسخ سوالات
۶- آموزش این نکته به دانش آموزان لازم است که اختصاص زمان زیاد برای هر سوال نه تنها باعث یادآوری پاسخ آن نخواهد شد، بلکه ایجاد استرس و اضطراب خواهد کرد.

علاوه بر مراحل فوق معلمان می توانند آزمون ها را به شیوه ای طراحی کنند که استرس را کاهش دهند و آن توجه به طرح ظاهری سوالات است. به عنوان مثال امتحانات چندین صفحه ای با حجم وسیعی از سوالات پیچیده و چند قسمتی اضطراب دانش آموز را بیشتر خواهد کرد. سوالات ترفندی با نکات ریز مستتر در آنها نیز سهم زیادی در ایجاد استرس امتحان دارند. اگر سوالات به شیوه ای طراحی شود که به عنوان مثال نکته طنزی در آنها نهفته باشد، باعث از بین رفتن جو سنگین امتحان شده و دانش آموز احساس امنیت روانی و آرامش بیشتری خواهد کرد.

گام بعدی، ایجاد یک جو مثبت در کلاس درس است که در آن دانش آموزان در توانایی های فردی با یکدیگر مقایسه نشوند و مهارت های آن ها ارجحیت بندی شده و برای تلاش آن ها بیش از نمره های کلاسی ارزش قایل شوند و در ازای تلاش بیشتر در جهت پیشرفت تحصیلی جایزه دریافت کنند تا برای آموزش بهتر انگیزه سازی شود. همچنین معلمین باید در زمینه وجود مسائل نگران کننده و استرس زا از دانش آموزان سوال کرده و درباره آن با یکدیگر مشورت کنند و با ارزیابی آنها در پی رفع مشکل و ایجاد آرامش روانی به هنگام آزمون ها برآیند.