آزار روحی مانند تحقیر، سرزنش، ناسزاگویی و مقایسه با همسالان، آثار تخریبی جبران ناپذیری بشخصیت کودکان می گذارد و ناهنجاری های رفتاری و بروز اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب در بزرگسالی را در پی دارد. محرومیت های عاطفی، تنبیه، اعمال رفتارهای خشونت آمیز، تحمیل آزردگی ها و ناکامی های مکرر نیز باعث بروز عوارض و آسیب های اجتماعی در کودکان می شود.

شما فرزند خود را بابت رفتارش سرزنش می کنید. مثلا «تو که هنوز اتاقت را مرتب نکرده ای!» یا «تو که دوباره خواهر کوچکت را اذیت کردی!» گاهی این سرزنش ها جای خود را به جمله های حقارت آمیز می دهند. مثلا «این رفتار تو واقعا دوستانه نیست!» آیا فرزند شما بعد از شنیدن چنین سرزنش هایی، رفتار خود را تغییر داده است؟ شما دقیقا همان کاری را به کودک خود می گویید که در آن لحظه انجام می دهد؛ در صورتی که فرزند شما کاملا به عمل خود واقف است.

آگاهی از نامناسب بودن رفتار کودک، معمولا هیچ سودی ندارد. از نظر کودک، این سرزنش ها صرفا عیب جویی از سوی شماست. کودک می اندیشد: «او مرا دوست ندارد. پس باید برای جلب توجه او بجنگم.» بخصوص اگر سرزنش های شما با ابراز جمله های تحقیرآمیز همراه باشد، این احساس در کودکتان قوی تر خواهد بود.

سرزنش نوعی تحقیر فرزند است که موجب ناامنی و اختلال روانی او می‌شود. مقایسه هم سبب کاهش اعتماد‌ به‌نفس فرزند و ندیدن توانایی‌ها و سرمایه‌های وجودی او می‌شود.