خواب موجب رشد و نمو کودک می شود و همچون غذا لازم و ضروری است که در رشد و نمو او بسیار موثر است . بنابراین والدین در مورد خواب و خوابیدن کودک باید حساس باشند ولی نه آن اندازه که وی را به لجبازی وادار نمایند و خواب و خوابیدن را واکنش منفی برای والدین و دست آویزی برای به کرسی نشستن خواسته هایش قرار دهد.
والدین نباید به کودک اجازه دهند در تخت خواب آنان برای مدتی طولانی در شب بخوابند. متاسفانه یعنی بعضی از والدین کودک را به مدت طولانی در شب بین خود یا کنار خویش می خوابانند که این کار از نظر تعلیم و تربیت درست نیست زیرا کودک باید آگاه شود که هر کس در جای خود استراحت کند.
لازمه ی اجرای این کار آن است که والدین شکیبا ، صبور و قاطع باشند و سعی کنند که اتاق خواب کودک را با نور ملایم روشن نگه دارند. کودکان در سنین کم گاهی دچار بی خوابی میشوند که امری کاملا طبیعی می باشد. والدین باید با درک موضوع او را آرام بگذارند.اصولا علل اختلال در بی خوابی کودکان بستگی به چند عامل دارد.
۱- مسائل قبل از تولد یعنی هیجان های دوران بارداری ،شیوه ی تولد ، طرز زندگی ، رفاه ، اضطراب مادر و…
۲- دچار بودن کودک به بیماری هایی از قبیل آسم ، گلودرد و…
۳- مشکلات رفتاری از قبیل لجبازی ، زیاده خواهی ، افراط کاری و…
۴- خواب دیدن کابوس
۵- راه رفتن در خواب
۶- بیماری های جسمی و…

عده ای از کودکان تا مدتی نزد والدین میخوابند و بعد در رختخواب خود قرار میگیرند این گونه کودکان از پریشانی خاصی رنج می برند. باید نوع پریشانی شناسایی گردد تا آرامش به آنان بازگردد که یکی از این نگرانی ها نزاعها و دعواهای خانوادگی است.
عده ای هم بدون دلیل دست به این کار می زنند به طوری که قصد سوءاستفاده دارند.از این گروه کودکان قاطعانه بخواهید در رختخوابشان قرار گیرند و اما بعضی از کودکان هم در خواب کابوس می بینند به طوری که از چگونگی آن اطلاعی ندارند و با فریاد یا وحشت از خواب بیدار یا فردای روز بعد دچار اضطراب میشوند.
در این گونه موارد بهتر است کودک را از خواب به سرعت بیدار نکنید و آرام او را به حالت عادی برگردانید. زیرا اینگونه خوابها بیشتر جنبه ی ارثی دارد و زیاد مهم نیست.
بعضی در خواب راه میروند اینگونه کودکان در خواب عمیق هستند و در صبح هیچگونه خاطره ای از راه رفتن شبانه به یاد نخواهند داشت. در این موارد او را به آرامی و متانت به رختخوابش هدایت کرده و از سرو صدا در اطرافش دوری کنید.
برای اینگونه کودکان وضعیت مرتب خانه یا اتاق اهمیت دارد که به او صدمه ای نرسد. این موضوع جنبه ی ارثی داشته و این حالت در سنین پنج تا دوازده سالگی بیشتر رواج دارد. حتی بزرگسالان از این قاعده مستثنی نیستند .
بعضی در خواب می رقصند سر تکان میدهند ، روی چشم چیزی می اندازند یا کارهای ویژه انجام می دهند که آرامش بخش آنان است. لالایی یا موسیقی یا تعریف قصه و داستان موجب آرامش و ثبات این گونه کودکان میشود.کودکان از این کار لذت برده و احساس امنیت خاطر میکنند و با شادی بهتری میخوابند.بنابراین در این حالت به ویژه اگر روشنایی ملایمی هم در اتاق خوابشان وجود داشته باشد ، خوابشان عمیق تر میشود.
حرکات متناوب و غیرمعمول از قبیل تکاندن سر یا تختخواب گذشته از عامل آرامش کودک میتواند از بروز یک ناراحتی برای او حکایت داشته باشد و توجه کنند که چه عواملی در روز موجب ناراحتی کودکشان شده است.در بعضی از مواقع نزاع و مشاجره ی بین والدین کودک را از حالت طبیعی خارج کرده موجب این حرکات میگردد.
بنابراین آشفتگی های خواب کودک در شب یک مشکل متداول در میان کودکان خردسال است که اعتماد به نفس والدین توأم با صبر و شکیبایی و کنترل رفتار کودک و انتخاب روش مناسب کمک ارزنده ای به این آشفتگیها خواهد کرد.