تأخير رشدی!؟

اگر چه، همه کودکان مراحل رشد حرکتی را به ترتیب طی نمی کنند. مثلاً بعضی کودکان اصلاً چهار دست و پا نمی روند و مستقیماً از نشسته به ایستاده رشد حرکتی خود را طی می کنند. تمام کودکان مراحل گوناگون رشد حرکتی را به طور طبیعی طی نمی‌کنند. گروه وسیعی از کودکان در پیمودن این […]

اگر چه، همه کودکان مراحل رشد حرکتی را به ترتیب طی نمی کنند. مثلاً بعضی کودکان اصلاً چهار دست و پا نمی روند و مستقیماً از نشسته به ایستاده رشد حرکتی خود را طی می کنند. تمام کودکان مراحل گوناگون رشد حرکتی را به طور طبیعی طی نمی‌کنند.

گروه وسیعی از کودکان در پیمودن این مراحل و به دست آوردن مهارت‌ها در زمان معمول، عقب می‌مانند. عقب ماندگی و یا تاخیر قابل توجه در رشد حرکتی، زود نمودار می‌شود و لازم است به محض بروز نشانه‌های عقب ماندگی و تاخیر نسبت به مرتفع ساختن آن به موقع اقدام شود.

زیرا مهارت ها بر اساس هماهنگی‌های عضلانی و حرکتی بوجود می‌آیند و عقب ماندگی در رشد هماهنگی حرکتی و عضلانی باعث تاخیر در رشد مهارت‌ها می‌شود. تعویق در رشد حرکتی به علل مختلف از جمله آسیب مغزی، عدم سلامت متابولیکی، بیماری های عضلانی، نبودن فرصت کنترل اعضا به علت مشکلات خاص از جمله ابتلا به سندرم ها، نبود هماهنگی حسی و حرکتی و … می باشد.

 

تعویق رشد حرکتی باعث عدم استقلال و نیاز کودک به دیگران و نقص در رشد اجتماعی کودک می‌شود. کودک خردسالی که نمی‌تواند بر قسمت‌های مختلف بدنش به موقع تسلط پیدا کند، در دو یا سه سالگی از بازی و همنشینی با کودکان همسال خود عقب می‌ماند. این کودکان به علت حرکات متزلزل و نامنظم خود در بازی‌های کودکان دیگر پذیرفته نمی‌شوند و رفته رفته به علت این تعویق احساس حقارت می‌کنند و درنتیجه در فعالیت کودکان دیگر شرکت نمی‌جویند و با گذشت زمان به فردی غیر اجتماعی و کناره‌گیر تبدیل می‌شوند.

 

در نهایت احتمال اینکه در زمان نزدیک به سن مدرسه توانایی لازم را نداشته و احیاناً در تست سنجش مدرسه قبول نخواهند شد. تاخیر حرکتی در دوران نوزادی و کودکی شاید زیاد مورد توجه والدین قرار نگیرد اما این تاخیر با بالا رفتن سن بیشتر خواهد شد به طوریکه یک کودک اگر در حوالی سن یک سالگی با هم سن و سالان خود سه تا چهار ماه تاخیر رشدی دارد این تاخیر رشد در حدود سن چهار سالگی احتمالاً منجر به تاخیر بیشتر از یک سال نسبت به همسالان خود خواهد شد و این افزایش تاخیر در صورتی که با کاردرمانی و گفتاردرمانی جبران نشود به مرور زمان، بیشتر هم خواهد شد.

 

زمانيكه كودک رشد می كند و بزرگ می شود، مهارت های مختلفی مثل برداشتن اولين قدم، اولين خنده ها يا بای بای كردن را می آموزد. اين مهارت ها به عنوان مراحل رشد شناخته می شوند. كودكی با تأخير رشدی اين مراحل را همانند كودكان هم سن خود در همان زمان به دست نمي آورد. يک كودک ممكن است در يک حيطه و يا بيشتر از آن تأخير داشته باشد.

 

  •  مراحل رشد

حركات درشت: استفاده از گروه بزرگی از عضلات برای نشستن، ايستادن، راه رفتن، دويدن و غيره. حفظ تعادل و تغيير وضعيت.

حركات ظريف: استفاده از دست ها و انگشتان تا بتواند بخورد، نقاشی كند، لباس بپوشد، بازی كند، بنويسد و كارهای بسيار ديگری را انجام دهد.

 زبان: صحبت كردن از طريق زبان بدن و ادا و اشاره، ارتباط و درک آنچه كه ديگران می گويند.

شناختی: مهارتهای تفكر شامل يادگيری، درک، حل مسأله، استدلال و يادآوری.

اجتماعی: تعامل با ديگران، داشتن روابط با خانواده، دوستان و معلمان، مشاركت و پاسخ به احساسات ديگران.

 

  • پيشگيری از تأخير رشدی

 

از آنجایيكه بيماری های مختلف بسياری هستند كه می توانند باعث تأخير رشدی شوند، راه یکسان و مشابه برای پيشگيری از تأخير رشدی وجود ندارد. آنچه كه مهم است، آگاهی داشتن از مراحل رشدی كودكان و مشاوره با متخصص اطفال و متخصص کاردرمانی است. در صورتی كه شما تصور می كنيد كه ممكن است مشكلی وجود دارد. مداخله به هنگام و به موقع در كمک به كودكتان برای غلبه بر هر نوع تأخير رشدی كليدی و مهم است.

 

  • عوامل مؤثر در تاخیر رشد کودک

۱- علت ژنتيک:

ناهنجاری های ژنتيكی يا كروموزومی مثل سندروم داون و ساير بيماری ها كودک را در معرض خطر تأخيرات رشدی قرار می دهد.

 

۲- عوامل محيطی:

مسموميت با عوامل مضر قبل يا بعد از تولد مثل سرب

ابتلای مادر به عفونت ها در هنگام بارداری

تب شدید که منجر به تشنج شود نارس به دنیا آمدن کمبود اکسیژن هنگام تولد

ضربه به سر کودک در هنگام زایمان یا بعد از آن

 

  • درمان!؟

بسياری از تأخيرات رشدی را می توان همان ابتدا درمان كرد به طوری كه تا قبل از رسيدن كودک به سن مدرسه، او می تواند خودش را به هم سالانش برساند. با اين وجود، از آنجایيكه بسياری از اين تأخيرها دير تشخيص داده می شوند، معمولاً اگر تاخیر خیلی شدید نباشد در مدرسه و توسط معلم کودک تشخیص داده خواهد شد. تأثير بزرگی روي توانایی های كودک به جا خواهد گذاشت.

وقتی كه تأخير كودكی تشخيص داده می شود و برنامه درمانی مناسب وجود دارد، بسياری از اين كودكان هنوز قادر خواهند بود تا بر اثرات تأخيرات رشدی شان غلبه كنند. اگرچه هر چه تاخیر حرکتی کودک زود تر تشخیص داده شود درمان کودک راحت تر و احتمال رسیدن به رشد مطلوب با کیفیت و کمیت بیشتری به همراه خواهد بود.

اگرچه در بعضی موارد شاید تاخیر حرکتی همیشه همراه کودک باشد (مثلاً در کودک مبتلا به سندرم داون) ولی باز هم با کاردرمانی و گفتاردرمانی می توان فاصله این تاخیر را کم کرد و یا حداقل این که در همین حد نگه داشت و مانع از افزایش این تاخیر شد.

 

 

نویسنده این مطلب :

فرزند پرتال

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه شما