کتابی مفید است که با تحریک حس کنجکاوی، کودک را به سؤال کردن بیشتر تشویق میکند، گاهی اصلاح رفتارهای ناشایستی که کودک دارد و نمیتوانید یا نتوانستهاید با بیان مستقیم در رفع آن ها بکوشید، در قالب خواندن کتاب با همان مفهوم راحتتر است. بهطور مثال اگر کودک از شستشوی دست و صورت یا […]
کتابی مفید است که با تحریک حس کنجکاوی، کودک را به سؤال کردن بیشتر تشویق میکند، گاهی اصلاح رفتارهای ناشایستی که کودک دارد و نمیتوانید یا نتوانستهاید با بیان مستقیم در رفع آن ها بکوشید، در قالب خواندن کتاب با همان مفهوم راحتتر است.
بهطور مثال اگر کودک از شستشوی دست و صورت یا به حمام رفتن امتناع میکند، کتاب «حسنی نگو یه دسته گل» پیام مناسبی برای این کودک دارد. خواندن این کتاب برای کودک که با توجه وی نیز همراه باشد، به شما کمک میکند که آنچه در ذهن خود دارید،در قبال پیام داستان به کودک بفهمانید.
در سنین زیر دو سال، از کتابهای نرم، پارچهای و مقاوم که در هر صفحه، یک تصویر کامل و مشخص دارند و داستان آن ها بسیار کوتاه است، استفاده کنید. در این سنین توجه به بزرگی قطع کتاب و زیاد بودن تصاویر آن مهمتر از متن کتاب است. شما میتوانید در خواندن هر صفحه از کودک نیز کمک بگیرید تا آنچه میبیند توضیح بدهد یا از وی درباره تصاویر سوال کنید. در دوره دو تا چهار سالگی، داستانهای کوتاه هدفمند و کتابهای حاوی اشعار ساده و داستانهایی که از زندگی روزمره کودک سرچشمه گرفتهاند (غلبه بر ترس از تاریکی، دور نشدن از والدین به هنگام خروج از منزل، سلام کردن، نظم و انضباط و…) کتابهایی که مضمون واحدی دارند( درباره شکلهای هندسی، رنگها، حیوانات، آب و هوا و..) مناسبترند.
بهطورمعمول کودکان تمایل زیادی به تکرار این نوع داستانها دارند که بد نیست گاهی از ایشان بخواهید برای شما آنچه در باره تصاویر میدانند، بازگو کنند. برای کودکان پیشدبستانی کتابهایی با داستان بلند، لطیفه، قصههای محلی و سنتی که ترسناک نباشند، با مضمون مسایل زندگی روزمره (راستگویی، کنترل خشم، کنار آمدن با همسن و سالان و….) سودمندند. از انتخاب کتابهایی که واقعهای ترسناک را یادآوری میکنند یا در انتها نکته آموزشی مناسبی را القا نمیکنند، خودداری کنید.
● کی کتاب بخوانیم؟
هر وقت کودک تقاضای گوش دادن به کتابخوانی را داشت یا تا زمانی که کودک با حوصله به سخنان شما گوش میدهد، کتابخوانی را ادامه دهید. هیچگاه بیش از حد به مطالعه کتاب اصرار نکنید چون این امر نتیجه معکوس دارد و کودک را از کتاب گریزان میسازد. فراموش نکنید اگر خودتان ساعاتی از روز را به مطالعه نپردازید، توجه کودک را به مطالعه به سختی میتوانید جلب کنید. گاهی مطالعه درحضور کودک، تمایل وی را به آوردن کتابهایش و خواندن آن ها بیشتر میکند. پیش از خواب، زمان مناسبی برای گوش کردن به کتابخوانی شماست.
● چگونه کتاب بخوانیم؟
لزوما نیاز نیست که کتاب را برای کودک از روی آن بخوانید بلکه میتوانید داستان آن را با توجه به تصاویر بیان کنید. بهتر است تمام داستان را پیشتر خوانده و مرور کرده باشید. یک قصه گوی خوب نباید تمام حوادث را با عباراتی صریح و روشن بیان کند بلکه بهتر است به اشاره از آن بگذرد تا کودک مجال تفکر و تخیل پیدا کند که این خود برای کودکان نشاط آور است.
در برنامه کتابخوانی باید به کودکان اجازه داد که وسط صحبت بدوند و با طرح نظر یا سوال چیزی را که متوجه نشدهاند، دوباره بپرسند تا بهتر بفهمند. به طور معمول، بچهها دوست دارند که قصههای شنیده شده را دوباره بشنوند. بازگویی قصههای شنیده شده بهوسیله خودشان یا شما فایدههای بسیاری دارد زیرا علاوه بر پرورش قدرت حافظه، تمرین مناسبی برای تقویت قدرت بیان بچهها نیز هست.
رفتار، به ویژه چهره شما کمک بسیار مؤثری به برداشت مفاهیم کتاب میکند. او ضمن اینکه به کلمههایی که به تصاویر داستان جان میبخشد توجه دارد، در تمام مدت به اخم و لبخند، ترس و بیم و سایر عواطف شما نیز چشم میدوزد. به هر شیوهای که برای کودک خود کتاب بخوانید، همراهی شما به او کمک میکند که به تدریج مهارتهای فردی خود را گسترش داده و تکامل بخشد. فراموش نکنیم که اغلب برای سنین بالاتر از دو سال برنامه مشخصی برای تقویت تواناییهای کودک در خانوادهها پیگیری نمیشود و همین سالهاست که شالوده موفقیت در آینده را پایهریزی میکند.