تیکهای عصبی به حرکات یا رفتارهای تکراری گفته میشود که به صورت غیرارادی در بخشهای مختلفی از بدن بروز پیدا میکند. گاهی این تیکها خیلی ساده است مثلاً حرکاتی به صورت چشمک زدن در چشم ایجاد میشود یا حرکاتی در صورت، گردن، دست یا پا بروز پیدا میکند. گاهی تیکها ممکن است به صورت رفتارهای […]
تیکهای عصبی به حرکات یا رفتارهای تکراری گفته میشود که به صورت غیرارادی در بخشهای مختلفی از بدن بروز پیدا میکند. گاهی این تیکها خیلی ساده است مثلاً حرکاتی به صورت چشمک زدن در چشم ایجاد میشود یا حرکاتی در صورت، گردن، دست یا پا بروز پیدا میکند. گاهی تیکها ممکن است به صورت رفتارهای پیچیدهتری خود را نشان بدهند مانند لمس کردن، بوییدن یا پریدن که در بسیاری موارد برای خود فرد یا اطرافیان ممکن است ناراحتی ایجاد کند.
گاهی تیک به صورت صداهای خاصی بروز پیدا میکند که در این صورت تیکهای صوتی خواهیم داشت. تیکهای صوتی به صورت تیکهای ساده هستند، سرفههای مکرر، سینه صاف کردن و بینی بالا کشیدن به صورت تکراری یا غیرارادی از جمله تیکهای صوتی هستند. تیکهای صوتی میتوانند به صورت بروز کلمات یا عبارتهای ناهنجار نیز دیده شوند. چرا که فرد در زمان تیک، تحت اختیار خود نیست و کلمات و عبارات ناهنجار بیاراده از دهانش خارج میشود. در واقع تغییرات یکسری از مواد شیمیایی موجود در مغز منجر به این حرکات غیرارادی تکراری میشود.
عوامل روانی مانند استرس، اضطراب یا عوامل فیزیولوژیک مانند خستگی، بدخوابی یا در واقع کار زیادی را در تشدید این حرکات و تیکها تاثیر بسزایی دارد. سیر تیکها نوسانی است؛ گاهی تشدید میشوند بعضی اوقات نیز کاهش پیدا میکنند حتی گاهی اوقات ممکن است برای مدتی خاموش شوند. بعضی اوقات تیکها به طور موقت در کودک بروز پیدا میکنند که ما تیک گذرا خواهیم داشت. تیک های گذرا نیاز به درمان خاصی ندارند فقط باید والدین متوجه باشند که این حرکات، حرکات غیرارادی است و نمیتوان با تهدید، این حرکات را کم کرد. در بسیاری موارد توبیخ و تنبیه باعث افزایش تیک میشود. بیتوجه بودن و بیتفاوتی نسبت به عملکرد بچهها را در کاهش این امر مؤثر است و در مواردی که تیک طولانیمدت شود نیاز به درمان دارویی است که تحت نظر روانپزشک این داروها برای مدتی تجویز میشود تا تیک کاهش پیدا کند.
- کدام نوع از تیکها نیاز به درمان دارند!؟
البته همه تیکها نیاز به درمان پیدا میکنند که در این رابطه مدت بروز تیک و شدت آن مهم است. اگر تیک بیشتر از ۶ ماه طول بکشد یا شدتش به حدی باشد که مانع از انجام کارهای روزمره فرد شود یا در جایی از بدن فرد باشد که رفتار او را مختل سازد یا حرکات تیک آن قدر شدید باشد که فرد را ناراحت سازد مسلماً نیاز به درمان پیدا می کند. البته تیکهایی هست که اگر موقت هم نباشد ممکن است با درمان کمتر شده و از بین بروند و هر از گاهی خود را نشان دهند که این تیکها معمولاً تا سنین 17-18 سالگی کاهش پیدا میکند؛ پس جای نگرانی نیست.
در موارد بسیار نادر تیکهایی که درمان نشوند ممکن است تا سنین بزرگسالی هم ادامه پیدا کنند.