طـبیعت انسان هشیار است و به خوبی می‌فهمد و درک می‌کند. در آزمایشی کودکی را از خوردن یک مادۀ غذایی مدت‌ها مـحروم نگه داشتند. وقتی که همه نوع مواد غذایی را در اختیارش قرار دادند، کودک غـذایی را انتخاب کرد که مـدت‌ها مـورد استفاده قرار نداده بود. پس طبیعت کودک هوشیار بوده، می‌فهمد و […]
طـبیعت انسان هشیار است و به خوبی می‌فهمد و درک می‌کند. در آزمایشی کودکی را از خوردن یک مادۀ غذایی مدت‌ها مـحروم نگه داشتند. وقتی که همه نوع مواد غذایی را در اختیارش قرار دادند، کودک غـذایی را انتخاب کرد که مـدت‌ها مـورد استفاده قرار نداده بود.
پس طبیعت کودک هوشیار بوده، می‌فهمد و درک می‌کند و احتیاج به بیدار کردن ندارد. آن‌گاه که حس مذهبی در کودک بیدار می‌شود، احتیاج به تحریکات خارجی ندارد و طبیعت خود به خـود بیدار می‌شود،همان‌گونه که نوجوانان در دورۀ نوجوانی به‌طور طبیعی با مسائل جنسی آشنایی پیدا می‌کنند و اگر به وسیلۀ تحریکات خارجی بلوغ جنسی نوجوان تسریع شود،ضرر و زیان‌های جبران‌ناپذیری عاید نوجوان خواهد شـد.
اعـتقاد داریم که در زمان معینی به‌طور طبیعی حس مذهبی در کودکان شکوفا می‌شود. بنابراین پدران و مادران تلاش نکنند قبل از فرا رسیدن آن زمان مشخص، با عوامل بیرونی حس مذهبی کودکان را بیدار سازند. پدران و مادران لازم نیست حس مذهبی کودکان را قبل از موعد طبیعی بیدار سازند، زیرا وقتی حس مذهبی کودک در زمان طبیعی خودش بیدار شود کودک با همۀ وجود خود را در آستانۀ پذیرش و دریـافت مـسائل مذهبی قرار خواهد داد، هم‌چنان که تغذیۀ کودک و راه رفتن او در زمان خاص آغاز می‌گردد و قبل از فرا رسیدن زمان آن نمی‌توان کودک را به راه رفتن یا تغذیه وادار ساخت.
رسول خدا (ص) فرمودند: هر کودکی براساس فطرت متولد می‌گردد و پدران و مادرانشان آن ها را به دین و آیین خود درمی‌آورند. یعنی پیش از آن که حس مذهبی کودک بیدار شـود، بـا تـحمیلات خارجی او را به دین خود در می‌آورند. درحالی که باور داریـم کـودک در پرتو فطرت پاک و سالم خود روحیات ارزنده‌ای دارا بوده، روحیۀ کمال‌پرستی و کمال دوستی و خضوع و خشوع در برابر کمال مطلق در او وجود دارد، منتهی آرام آرام ایـن حـس فطری باید پرورده گردد.
- فضاهای مساعد پرورش حس مذهبی
تردید نـداریم که شفاف‌ترین دورۀ زندگی انسان دورۀ کودکی است واضح است که اگر پدران و مادران رسالت انسانی خود را در محیط خانه انجام دهـند، هـمۀ رفـتارها و کردارهایی که توسط پدر و مادر در محیط خانه ظهور و بروز می‌کند، اعم از اعـمال انـسانی یا اعمال عبادی، همه در عین کمال و زیبایی بوده،کودک کمال‌پرست جذب آن رفتارها خواهد شد.
چهرۀ خـندان و بـا نـشاط پدر، چهرۀ زیبای مادر فداکار، صفا و صمیمیتی که بین زوجین حکم فرماست، وحـدت و انـسجامی کـه بین زن و شوهر وجود دارد و احترام و تکریمی که زن و شوهر هریک نسبت به دیگری ابراز می‌کنند، هـمه و هـمه امـوری طبیعی بوده، نشاط انگیز و دلنشین است و سرشت و طبیعت شفاف کودک هم این‌ها را پذیرا خواهد بـود.
نـاگفته نماند که کودک با سرشت پاک خود اول در محیط زیبای خانواده با پاکی‌ها و خـوبی‌ها آشـنا مـی‌شود. یعنی قبل از این که گل‌های زیبا و نغمه‌های دلنشین طبیعت را ببیند و بشنود، ارتباط دو موجود طبیعی و صـلح و صـفا و گرمی و نشاط آن دو را مشاهده می‌کند. پس کودک با دیدن این همه لطف و صفا، راز و نـیاز عـاشقانۀ پدر و مـادر و خضوع سجود پدر و مادر را در محیط خانواده لمس کرده، در پرتو مشاهدۀ این همه کمال و جمال طبیعی در مـحیط گـرم خانواده، حس مذهبی و زیبا پرستی او تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
- نقش طبیعت در بیداری حـس مـذهبی کـودک
طبیعت سرشار از زیبایی‌ها و پاکی‌هاست. در طبیعت صفا و صداقت موج می‌زند. هرقدر افراد از جامعه فاصله بگیرند، بـه هـمان نـسبت از بدی‌ها و آلودگی‌ها دوری گزیده، به صفا و پاکی فطرت نزدیک می شوند. وجـود کـودکان نیز سرشار از زیبایی‌هاست و خنده و نگاه و حرکتشان همه حاکی از قداست و پاکی‌هاست. اگر آنان را به دشت و بیابان و دامـن طـبیعت ببریم و آن‌ها را وادار به نگاه کردن به ستارگان و ماه و مهتاب، کوه‌ها و صخره‌ها، آبـشارها و جـویبارها کنیم و حیوانات زیبا همانند پرندگان و ماهیان را بـه آنـان نـشان دهیم، به موازات این کار، کودکان مـعصوم را از غـفلت از طبیعت و غرقه شدن در زندگی اجتماعی برکنار داشته‌ایم. بدون تردید تقارن کودک با طـبیعت زیـبا و پاک روحیۀ مذهبی و زیباپرستی او را تـشدید و تـقویت خواهد کـرد. هـمین طـور بردن کودک به مساجد و مجالس عـزاداری و شـنیدن صدای قرآن و دیدن نماز خواندن بزرگترها و مشاهدۀ زمزمه‌های عاشقانۀ انسان‌ها در تلطیف روح کـودکان اثر خواهد داشت.
نویسنده این مطلب :
