انسان از آغاز زندگی در حال آموختن و تجربه کردن است، ولی آنچه که در کـودکی و در خانواده میآموزد، تا پایان عمر با او همراه است. کودکان امانتهای الهی در دست والدیـناند. پس برای حفاظت آنها از فـساد و انـحراف، باید آنان را به تکیهگاهی محکم متصل نمود. شیوه زمینهای، رفتارهایی است که به […]
انسان از آغاز زندگی در حال آموختن و تجربه کردن است، ولی آنچه که در کـودکی و در خانواده میآموزد، تا پایان عمر با او همراه است. کودکان امانتهای الهی در دست والدیـناند. پس برای حفاظت آنها از فـساد و انـحراف، باید آنان را به تکیهگاهی محکم متصل نمود.
شیوه زمینهای، رفتارهایی است که به طور غیر مستقیم موجب میشود آمادگی کودکان برای جـذب بـه دین افزایش یابد. این شیوه، آمادهسازی روانی، شناختی، عـاطفی و رفـتاری است. در مسیر رشد و تحول، به همان میزان که عوامل تربیتی باعث رشد روانی، عاطفی و شناختی کودک میشوند، موقعیت مـثبت تـکاملی را در او پدیـد میآورند و به همان اندازه نیز با طهارت روحی به حـق، خدا و دین، خو میگیرد. اجرای شیوه زمینهای، پیش از تولد آغاز میشود و پس از تولد ادامه مییابد.
مسئولیت سـنگین خـانواده، با انتخاب همسر و ازدواج آغاز میگردد. در مورد انتخاب همسری نیکو برای تولید نسلی صالح، احادیث و روایات فـراوانی وجـود دارد. بـا عمل به روایات، فرزندانی صالح و باایمان در خانواده پرورش مییابند. همسرگزینی شرایط مختلفی دارد، ولی آنـچه مـورد نـظر است، شرایط مؤثر در تربیت دینی فرزندان است كه به مهمترین شرایط آن اشاره میشود.
- متدین بـودن
گـوهری گـرانبهاتر از دین وجود ندارد و همه انبیا و امامان، تبلیغگر آن بودند؛ دینی که هر کس به آن آراسـته شـود، به رنگ خدا درآمده و تمام درهای سعادت را به روی خود باز کرده است و هـر کـس از آن دوری گـزیند، درهای شقاوت را به روی خود گشوده است. با توجه به اهمیت دین و دینداری، نـخستین شـرط همسر، تدین است؛ زیرا دین انسان را از انحرافهای روحی و اجتماعی مصون میدارد. زن و مرد بـاایمان فـرزندان خـود را مطابق آموزهها و برنامههای دینی تربیت میکنند؛ او را نمازخوان میکنند و نسبت به این امر، احساس مسئولیت مـینمایند.
خـداوند متعال در قرآن مجید میفرماید: «وَالطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبِينَ؛ زنان پاک، لایق مردان پاکاند». بـا تـوجه بـه اين كلام الهي، زن و مرد بايد در دينداري كفو هم باشند. در حديثي از رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) نيز بـر آن تـأكيد شـده است. ايشان میفرماید: «به اشخاص هـمشأن، زن بـدهید و از اشخاص همشأن، زن بگیرید و محل نطفههای خود را به دقت انتخاب کنید».
زن و مرد با ازدواج، خود را آماده ورود بـه عـبادتی بزرگ میکنند و باید خشنودی حضرت حق را در نظر بگیرند و بدانند که امانتدار اویـند. کـودک، چه در صلب پدر و چه در رحم مادر، با گـیرندگی دقـیقی، حـالات و مشخصات آنها را ناخودآگاه، به خود منتقل مـینماید. بـه همین دلیل، خانواده باید بر پایه نظام اسلامی و الهی باشد تا رحمت و لطـف حـضرت حق را به سوی خود جـلب کـند.
- اصالت و شـرافت خـانوادگی
هـمسر باید از خانوادهای اصیل و نجیب باشد؛ زیـرا او در تـربیت کودکان خواهد بود. اگر زن، خود فاقد تربیت دینی باشد، نمیتواند فـرزند خـوب پرورش دهد. رسول اکرم (ص) میفرماید: «از سبزههایی که در مـیان کـثافات و پلیدیها میرویند بپرهیزید». پرسیدند: «ایـن سـبزهها چیست؟» فرمود: «زن زیبایی است که در محیط پست و آلوده پرورش یافته بـاشد».
هـر فرد، بخشی از خانواده است و مـانند شـاخهای از درخـت است؛ بنابراین بـاید بـررسی کرد که این شـاخه بـه کدام درخت متصل است و آن درخت، به چه ریشهای و آن ریشه، از چه چیزی تغذیه کرده اسـت. در قـرآن نیز به خاستگاه و ریشه هر چـیزی، تـوجه ویژه شـده اسـت:
وَالْبـَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بـِإِذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ إِلَّا نَكِداً كَذَلِكَ نُصَرِّفُ الْاَيَتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ.
زمین پاک نیکو، گیاهش به اذن خدا نـیکو بـرآورد و زمین خشن ناپاک، جز گیاهی انـدک و کـمثمر بـیرون نـیاورد. ایـنگونه ما آیات قـدرت را مـیگردانیم برای قومی که شکر خدا به جای آرند.
«نکداً» به معنای شخص بخیلی است که بـه آسـانی بـه کسی چیزی نمیدهد و اگر هم بدهد، بـسیار نـاچیز و کـمارزش خـواهد بـود. در ایـن روایت، زمین شورهزار به انسان بخیل تشبیه شده است.
پیامبر اکرم (ص) در جای دیگر میفرماید: «با خانواده خوب و شایسته وصلت کـنید؛ زیرا خون، اثر دارد». پس این شرط مهم را برای ازدواج باید در نظر داشت تا نور دو مؤمن در کنار هم قرار بگیرد و ثمری شایسته و پاک دهد.