رسالت راستین معلم و رسالت پاک انبیاست. معلم، آنگاه که جز انسان سازی و کمال بخشیدن هدفی ندارد، همسایه انبیاست. رسول راستی و درستی و سفیر صداقت و سرفرازی است. معلم کسی است که تشنگان معرفت و دانش را به آب حیات می رساند. خدا معلم است و ۱۲۴ هزار رسول. همه اولیا و پاکان و برگزیدگان، که قله های آفتابی و دور دست های روشن را فرا چشم انسان می نشانند. معلم اند اگر ما قدردان معلم نباشیم، خوبی، زیبایی، عظمت و فضیلت رانادیده گرفته ایم.

آن که خود را در مرتبه پیشوایى قرار مى‏ دهد باید پیش از مؤدب نمودن مردم به مؤدب نمودن خود اقدام کند، و پیش از آن که دیگران را به گفتار ادب نماید، باید به کردارش مؤدب به آداب کند، و آن که خود را بیاموزد و ادب نماید به تعظیم سزاوارتر است از کسى که فقط دیگران را بیاموزد و تأدیب کند. (نهج البلاغه / جملات قصار / ۷۳)

زین‌الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی (ملقب به شهید ثانی) که مؤلف کتاب «مُنیَهُ المُرید» است، بخش اول کتابش را به آداب معلم و متعلم اختصاص داده است. او از اعلام شیعه بود و به سال ۹۶۵ هجری به علت دفاع از مکتب تشیع به مقام رفیع شهادت رسیده است. برخی نکاتی که وی در کتاب خود آورده است

• معلم و شاگرد باید قبل از هر چیز، از خصال حمیده برخوردار باشند. اولین اصل تعلیم و تربیت، کسب اخلاق ستوده است و سازندگی درون و باطن.

• زندگی مادی باید در حد ضرورت و نیاز واجب محدود شود. زیرا به مجرد بهبود زندگی مادی، ملکات فاضله‌ی نفسانی صورت نمی‌پذیرد. در حالی که پس از کسب دانش، منافع دنیوی به دست می‌آید و لزومی به تلاش خاص ندارد.

• علمی که به عمل نرسد، نتایجی نامطلوب به بار آوَرَد و زیانش برای جامعه از جهل و نادانی بیشتر است.

• معلم و متعلم باید متواضع باشند و این تواضع برترین فضیلت علم است. (یعنی تواضع از علم باید حاصل شود)

• اگر در کلاس درس، متعلم اسائه ادب کرد، تا امکان دارد سرزنش او به صورت مخفی (با اشاره و در پرده) صورت بگیرد.

• معلم به هنگام تدریس چنان به همه نگاه کند که هر کس تصور کند که استاد فقط با او روی سخن دارد.

• معلم باید از احوال متعلمی که غیبت غیرمتعارف دارد پرس و جو کند و پیگیر مشکل او باشد.