عدالت در خانواده

یکی دیگر از نکات اصلی و اساسی در تربیت کودکان، رعایت عدالت بین فرزندان است. رعایت عدالت علاوه بر جنبه های حقوقی، از منظر اخلاقی و مهرورزی نیز بسیار مورد تأکید الگوی تربیت اسلامی است. برای شکل گیری شخصیت سالم در فرزند، باید او را از آغازین روزهای زندگی، با مفهوم ارزشمند و بنیادین عدالت […]

یکی دیگر از نکات اصلی و اساسی در تربیت کودکان، رعایت عدالت بین فرزندان است. رعایت عدالت علاوه بر جنبه های حقوقی، از منظر اخلاقی و مهرورزی نیز بسیار مورد تأکید الگوی تربیت اسلامی است. برای شکل گیری شخصیت سالم در فرزند، باید او را از آغازین روزهای زندگی، با مفهوم ارزشمند و بنیادین عدالت آشنا کنیم. اگر فرزندان، عدالت محوری را از والدین خود بیاموزند، آنان نیز در مقابل، رعایت حقوق و حفظ حرمت و احترام آنان سعی می کنند و مراقب خواهند بود که در برخورد با آنان از مرزهای عدالت تجاوز نکنند.

 

از طرفی، رفتارهای به دور از عدالت، منجر به ایجاد اختلال های روحی در فرزندان می شود و آتش غضب و حسد را در دل آنان دربارۀ دیگر فرزندان شعله ور می سازد. به همین دلیل است که مکتب متعالی اسلام بر این مسئله تأکید فراوانی کرده است. پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی (ص) می فرماید: «میان فرزندان خود به عدالت رفتار کنید؛ همان گونه که شما خود نیز دوست دارید آنان در احترام و محبت به شما عدالت به خرج دهند.»

 

طبق دستورهای صریح معصومان (ع)، رعایت عدالت بین فرزندان حتی در امور به ظاهر کوچکی مثل هدیه دادن یا حتی بوسیدن، بسیار ضروری است؛ اما دقت کنیم عدالت به معنای مساوات نیست. گاه لازم است برای یک فرزند به دلایل خاصی مثل بیماری، هزینه های بیشتری صرف کنیم یا به دلیل موقعیت سنی و تحصیلی یک فرزند، مجبور به تأمین هزینه های بیشتری برای او شویم.

 

همچنین گاهی ممکن است برای تشویق برخی صفت ها و رفتارهای پسندیده در یک فرزند، او را تشویق کنیم و امتیاز خاصی برایش در نظر بگیریم؛ اما در تمام این حالات باید مراقب باشیم سایر فرزندان بدانند محبت ما به همۀ آنان یکسان است و فقط شکل اظهار آن، بنا به دلایلی، متفاوت شده است. برای مثال، برای تشویق کار پسندیدۀ کودک، بسیار مراقب باشیم صرفاً عملکرد فرزند را تشویق کنیم، بدون آنکه بخواهیم دربارۀ شخصیت او و دیگر فرزندان قضاوتی انجام دهیم. همچنین در هدیه دادن یا ابراز توجه به فرزندان، سعی کنیم در ضمن رعایت عدالت بین فرزندان دختر و پسر، دختران را مقدم کنیم و ابتدا به آنان توجه کنیم؛ زیرا نیازهای عاطفی در آنان بیشتر است و بی توجهی به این نکته، منجر به آسیب به روح لطیف آنان می شود.

 

در حوزه خانوادگی خداوند دستور می دهد تا نسبت به حقوق زنان عدالت را مراعات نمایند (نساء آیه۱۲۷) و همه حقوق ایشان را براساس آن پرداخت نمایند؛ زیرا عدالت در خانه به ویژه در مسایل مالی و نفقه موجب می شود تا عنصر گرایشی در میان اعضای خانواده تقویت شود و مهر و محبت و در نتیجه آن احسان و ایثارگری در میان آنان رشد یابد. در حقیقت گام نخست دست یابی به مقام احسان آن است که انسان در خانه و خانواده مراعات عدالت را بکند تا زمینه درستکاری و راست آزمایی فراهم آید و مهر و محبت در خانه رشد و یا تداوم یابد و بستری برای احسان و ایثار زن و شوهر نسبت به یک دیگر فراهم شود.

 

لزوم رعایت عدالت در میان زنان متعدد از سوی شوهر (نساء آیه۳) و پرداخت مهریه به همسر هنگام مطالبه آن (نساء آیه۴) و اکتفا و بسندگی به یک همسر یا بهره گیری از کنیزان برای جلوگیری از ظلم و ستم و انحراف از عدالت (نساء آیه۳) از جمله آموزه های قرآنی در حوزه عدالت در خانواده است. خداوند در آیه ۱۲۹ سوره نساء به این نکته توجه می دهد که انسان ها نمی توانند در حوزه مهر و محبت قلبی نسبت به همسران متعدد خویش مراعات عدالت کنند و این امری است قلبی و بیرون از اراده بشر از این روست که از آنان خواسته شده تا دست کم در حوزه امور اقتصادی و اموری دیگر مراعات عدالت نمایند و از آن دور و منحرف نشوند.

نویسنده این مطلب :

فرزند پرتال

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه شما