از کودکى تا کهولت

انسان در طول زندگی مراحلى را از رشد مى‏ پیماید و به تناسب هر مرحله و ویژگى‏ هاى آن، تربیت خاصى را مى‏ طلبد. روانشناسان، کارشناسان تعلیم و تربیت، دانشمندان علوم اجتماعى، فیزیولوژیست ها با نگرش هاى متفاوت به تقسیمِ دوران رشد و تکامل انسان از کودکى تا کهولت پرداخته ‏اند. برخى کارشناسان تعلیم و […]

انسان در طول زندگی مراحلى را از رشد مى‏ پیماید و به تناسب هر مرحله و ویژگى‏ هاى آن، تربیت خاصى را مى‏ طلبد. روانشناسان، کارشناسان تعلیم و تربیت، دانشمندان علوم اجتماعى، فیزیولوژیست ها با نگرش هاى متفاوت به تقسیمِ دوران رشد و تکامل انسان از کودکى تا کهولت پرداخته ‏اند. برخى کارشناسان تعلیم و تربیت این مراحل را بدین‏ گونه ذکر کرده ‏اند:

.

۱- مرحله شیرخوارگى از تولد تا تقریباً ۲ سالگى.
۲- مرحله دایگى یا پرستارى میان ۲ تا ۵ سالگى.
۳- مرحله کودکستانى میان ۵ تا ۷ سالگى.
۴- مرحله دبستانى میان ۷ تا ۱۲ سالگى (پایان کودکى).
۵- مرحله دبیرستانى (دوره اوّل) از ۱۲ تا ۱۵ سالگى (آغاز نوجوانى).
۶- مرحله دبیرستانى (دوره دوم) از ۱۵ تا ۱۸ سالگى.
۷- مرحله دانشگاهى از ۱۸ تا ۲۲ سالگى (جوانى).
۸ – مرحله بعد از تحصیل، دوران تشکیل خانواده.

 

در متون آموزه ‏هاى اسلامى نیز مراحل رشد و تربیت انسان در ابعاد مختلف جسمانى و روحانى و مادى و معنوى مورد توجه قرار گرفته است. قرآن‏ کریم مراحل آفرینش انسان را از نقطه آغازین خلقت او یعنى هنگامى که خاک به صورت گیاه درآید و به مواد غذایى و سپس خون و نطفه مبدل گردد تا هنگامى که در عالم جنین به صورت علقه و مضغه و… درآید و آماده افاضه روح شود، متذکر مى‏ گردد که طى این مراحل، تربیت تکوینى الهى او را همراهى مى‏ کند و پس از ولادت به بیان سه مرحله رشد، یعنى:

 

«کودکى، جوانى و بزرگسالى» مى ‏پردازد که در اینجا پاى مسئولیت تربیت انسان به میان مى ‏آید: «هُوَالَّذى خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ یُخرِجُکُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیوُخاً…» اوست خداوندى که شما را از خاک آفرید، سپس از نطفه و آن‏گاه از علقه تا آن که به صورت کودکى درآورد تا به مرحله رشد برسید و رهسپار دوران پیرى شوید.

 

و در مناسبتى دیگر به بیان گرایش ‏هاى طبیعى و غریزى انسان در مراحل مختلف رشد پرداخته و مى‏ فرماید: «أِعْلَمُوا اَنَّمَا الْحَیوهُ الدُّنیا لَعِبٌ وَ لَهوٌ وَ زِینَهٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُم وَ تَکاثُرٌ فِى الاموالِ وَالاوْلادِ…» بدانید که زندگى دنیا، بازى، سرگرمى، آرایش، مفاخره و افزون طلبى در ثروت و فرزندان است. این ها خصلت هاى طبیعى و غریزى انسان است که در نظام تربیت اسلامى تعدیل و هدایت مى‏شوند، و بدیهى است که در کنار این ها استعدادهاى متعالى و گرایش هاى معنوى است که شخصیت حقیقى انسان را تشکیل مى‏ دهد و به شیوه متعال و هماهنگ در تربیت اسلامى مورد توجه است.

نویسنده این مطلب :

فرزند پرتال

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه شما