این روزها تبادل الفاظ رکیک و ناسزاگویی به بخشی از تعاملات قشر نوجوان تبدیل شده که در هر کوی و برزن شاهد شوخی های رکیک و حتی حرکات ناشایست توسط دختران و پسران با میانگین سنی ۱۵ ساله هستیم. در گذشته ناسزاگویی و رفتارهای ناپسند در جامعه توسط قشر خاصی و یا در بازه سنی جوانی یا میانسالی مشاهده می شد، ولی در حال حاضر بنا به گواه پژوهش های اجتماعی و یافته های عینی می توان رفتارهای ناهنجار متعددی را توسط نوجوانانی با سنین ۱۰ تا ۱۶ سال و حتی در میان دختران مشاهده نمود. بیان مکرر الفاظ و حرکات غیرپسندیده توسط نوجوانان امروزی منجر به تابو شکنی حرمت ها شده و به مرور زمان قبح این نوع الفاظ و حرکات در جامعه شکسته خواهد شد.

متولدین دهه ۸۰ که از لحاظ تربیتی با خانواده هایی مداراجو همراه بوده اند، اکثرا از کودکی مورد ترحم تشویق های بی مورد خانواده های خود مواجه اند. در واقع نظام تربیتی خانواده ایرانی بعد از یک دهه و عبور از دهه ۶۰ و سوق به میانه دهه هفتاد به نوعی مسیر عبور از افراط را به سمت تفریط طی کرده و حالا شاهد فرزندانی است که هیچ گونه تبعیتی از خانواده های خود نمی کنند.

نوجوان امروزی که از کودکی بدون هیچ گونه تنبیه به موقع و بازدارنده مواجه نبوده، طبیعتا در سن نوجوانی دچار سرکشی های بی خردانه خواهد شد. عدم کنترل فرزندان متولد اواخر دهه ۷۰ و یا دهه ۸۰ توسط خانواده ها منجر به دوست یابی اقتباسی و یا بدون هدف توسط نوجوان شده و پیامدهایی همچون شوخی های زننده و الفاظ رکیک را در پی خواهد داشت. اگر در گذشته شوخی های ناشایست یک نوجوان در محیط های خصوصی و دوستانه رخ می داده به دلیل تکرر و قبح زدایی از این پدیده، در جامعه امروزی شاهد بروز این الفاظ رکیک توسط نوجوانان در میان کانون گرم خانواده هستیم.

قدیمی تر ها مثال خیلی جالبی پیرامون نوجوان یا جوانان بد دهن یا ناسزاگو داشتند، آن ها می گفتند که چنین افرادی سر سفره پدر و مادر ننشسته و یا لقمه پاک نخوردند و بنا براین در فرهنگ ایرانی، ناسزاگویی دارای با منفی بسیار بالایی بوده است. متاسفانه عملکرد ناصواب خانواده ها در سنین کودکی منجر شده تا دیگر نتوان نوجوان امروزی را که هویت آن بوسیله دوستانش شکل گرفته، به یکباره تصحیح نموده و به مسیر اصلی بازگرداند و اگر چنین امری نیز محتمل باشد، با بداخلاقی ها و دشواری های بسیاری مواجه است.

متاسفانه الفاظ رکیک در میان نوجوانان به ابزاری در جهت ابراز محبت به هم نوعان و یا دوستان خود مبدل گشته به نحوی که هرچه فحاشی ها رکیک تر بوده احساس محبت و صمیمیت بیشتری با طرف مقابل احساس می کنند. به گفته برخی از دانش آموزان، آن ها هیچ گاه با افراد غریبه و نا آشنا با الفاظ رکیک گفتگو نکرده و صرفا با هم کلاسی های مدرسه ای و یا دوستان صمیمی خود با اینگونه الفاظ به صحبت می نشینند.

در گذشته استفاده الفاظ رکیک صرفا برای بیان عصبانیت نسبت به یک رویداد و یا عملکرد فردی صورت می گرفته ولی در جامعه امروزی و به خصوص در میان نوجوانان، ناسزاگویی به یک ابزار جهت صمیمیت تبدیل شده و به جای انذار و هشدار توسط هم نوعان فرد هتاک، با خنده نسبت به این الفاظ استقبال می شود. آنچه در میان این حیازدایی به وسیله هتاکی در قالب طنز می توان بدان اشاره کرد، نشانه گیری خانواده و ویژه ناموس افراد( اعم از مادر، خواهر، عمه و…) بوده به نحوی که گویی برای قشر نوجوان هتاکی به ناموسشان آنچنان از اهمیت خاصی برخوردار نیست.

ناموس در قاموس فرهنگ ایرانی و اسلامی جزوی از مقدسات یک مرد یا پسر بوده به نحوی که برای این واژه جان و مال خود را فدا می کرد، ولی به مرور زمان و با زبان طنز این واژه مقدس در فرهنگ ما رخت بر بسته و قشر نوجوان نسبت به هتک حرمت این واژه نه تنها واکنش خاصی نشان نمی دهند، بلکه با خنده و شوخی از کنارش می گذرند.

اگر نگاهی گذار به علل مطرح شده پیرامون بسط پدیده حیازدایی در قشر نوجوان بیندازیم، در تمام موارد مذکور خانواده ها نقشی اساسی و بنیادین را دارا می باشند. اگر خانواده ها به خصوص مادر خانواده که هم نشینی بیشتر و ارتباط موثرتری با فرزندان خود دارد، نقش نظارتی در استفاده نوجوان خود نسبت به بازی های رایانه ای و حتی کانال های ارتباطی و ارتباط با دوستانش داشته باشد طبیعتا شاهد کاهش اینگونه رفتارها توسط نوجوانان در خانواده و به تبع آن در جامعه هستیم. البته نباید فراموش کرد که نظارت صحیح توسط والدین صرفا به کنترل مکرر آن ها و یا ایجاد یک فضای بسته منجر نمی شود، بلکه باید با روش صحیح استفاده از وسایل ارتباط جمعی و حتی روابط اجتماعی در نوجوان نهادینه شود تا خود به نحو احسن مسیر درست زندگی را انتخاب نماید.