اسلام براى پیشگیرى و بهداشت روانى در دوران مختلف، آموزه‏ هاى دستورى و ارشادى دارد نخست به دوره جنینى پرداخته، زیرا سهم عوامل ارثى و مادرزادى در ایجاد اختلالات روانى بیش از سایر عوامل است به این ترتیب، می توان به منشأ بسیارى از فعالیت‏ هاى حیاتى و همین طور اختلالات جسمى و روحى و روانى انسان پى برد که ریشه در وراثت دارد.

چنان‏چه پاکى پدر و مادر تأثیر بسزایى در سلامتى روح و روان کودک دارد و اثرات آن پس از بلوغ نیز در ابعاد مختلف خود را نشان مى‏ دهد. در دوره کودکى توجه به شخصیت کودک او را از بحران‏ هاى روحى و روانى در امان می ‏دارد و تأکید اسلام به آن است که کودک را انسانى با شخصیت و مستقل بار آورد. در این میان نقش مادر به مراتب مهم‏تر از نقش پدر است او ماه ها طفل را در رحم با شیره جانش و پس از تولد ماه ها از مجراى سینه‏ اش پرورش می دهد.

در این مدت پدر و مادر وظیفه دارند که با رعایت قوانین بهداشتى، جسم و محیط زندگى خود را سالم نگه دارند، زیرا اگر آن ها سلامت جسمى خود را به خطر اندازند طفل را گرفتار خطرات غیر قابل اغماضى می کنند و اثرات آن در آینده به صورت اندوه، افسردگى و اضطراب بروز می ‏کند.

دوره بلوغ از مهم‏ترین دوره ‏هاى رشد انسان است که ویژگى‏ هاى خاص خود را دارد و توجه به آن می تواند در بهداشت روانى فرد بسیار مۆثر باشد. این دوره از نظر فیزیکى و روانى تحولات بسیار عمیق و ژرفى در فرد ایجاد می کند. در این دوره شرایط ناخوشایند جدیدى در زندگى فرد بیدار می‏ شود که آرامش روانى او را مختل میسازد.

با تحکیم مبانى خانواده و بالا بردن فرهنگ آن مى ‏توانیم در تأمین بهداشت روانى انسان گام ‏هاى مۆثرى را برداریم. توجه به روابط ظریف زوجین و توجه آنان در زمینه‏ ى نقش ‏ها و وظایفى که نسبت به یکدیگر عهده دار هستند و نیز نقش هر یک در تأمین سلامت روانى طرف مقابل و ارضاى کامل نیازهاى یکدیگر و آموزش آن ها به خانواده ‏ها، نقش تعیین کننده‏اى در حفظ سلامت روانى آحاد اجتماع دارد.

خانواده با تأثیر قطعى بر ساخت شخصیت کودکان می باید از لحاظ آشنایى با نظام تعلیم و تربیت اسلامى و با تأثیرات گوناگون رفتارها بر روى شکل‏ گیرى شخصیت کودک آشنا شود. توجه به مراحل رشد کودک و وظایف والدین در هر یک از مراحل، آشنا شدن با تنبیه و تشویق و چگونگى اعمال آن، توجه به تفاوت‏ هاى روانى – تربیتى دختر و پسر و بسیارى از ظرایف دیگر از اهم وظایف خانواده در رابطه با تأمین سلامت روانى براى فرزندان خود به شمار می آید، خانواده از دیدگاه اسلام اهمیت به سزایى در حفظ عفت و حدود اجتماع دارد. مرزهایى که لذت‏ طلبی‏ ها را در خود حفظ کرده و اجتماع را از آلودگى محفوظ دارد.

خداوند در این‏ باره در بُعد آموزش عفت خانوادگى و حفظ مسایل زناشویى در چارچوب زن و مرد مسأله اذن پیش از ورود به اتاق در زمان‏ هایى که احتمال تنها شدن زن و مرد می رود را مطرح می ‏سازد و دستور می ‏دهد، که هرگز فرزندان نمی ‏بایست بدون اذن پدر و مادر به خوابگاه ایشان وارد شوند. اى مۆمنان باید که مُلک یمینتان و کسانى از شما که هنوز به حد بلوغ نرسیده ‏اند، سه بار پیش از نماز صبح و هنگامى که در ظهر لباس‏ هایتان را در می ‏آورید و پس از نماز شام که سه هنگام برهنگى شماست، از شما براى شما ورود به اتاقتان اجازه بگیرند و پس از آن سه هنگام نه بر شما و نه بر ایشان گناهى نیست، چرا که در پیرامون شما در گردش‏اند و با هم در حشر و نشر هستید. بدین سان خداوند آیات خویش را براى شما روشن می گرداند و خداوند داناى فرزانه است.