آیا ورزش هایی مانند کشتی، وزنه برداری و حتی ژیمناستیک باعث کوتاه شدن قد می شوند؟

در بدن ۲۰۶ استخوان وجود دارد که به انواع مختلفی تقسیم می شوند؛ به عنوان مثال، استخوان های دراز از یک تنه تقریبا استوانه ای با یک قسمت پهن در ۲ انتها تشکیل شده اند. این گروه بیشتر استخوان های اندام فوقانی (مانند بازو) و اندام تحتانی (مانند ران) را دربر می گیرند. در استخوان های دراز صفحات رشدی وجود دارد که صفحه ای غضروفی است که بین ۲ قسمت اپی فیز و دیافیز استخوان های بدن قرار دارد و رشد طولی آن ها را امکان پذیر می کند.

این رشد از دوران جنینی آغاز و در انسان (حدود ۲۰ سالگی) با استخوانی شدن کامل آن خاتمه می یابد. سلول های غضروفی موجود در عمقی ترین لایه صفحه رشد با تکثیر و نمو خود مقدمات تشکیل بافت استخوانی را فراهم می کنند و به طول استخوان می افزایند. البته عوامل متعدد محیطی، داخلی و هورمونی به خصوص هورمون رشد در فعالیت صفحه های رشد دخالت دارند.

بررسی ها در سال ۹۱ نشان می دهد که ۱۰ درصد کودکان در سنین مقطع ابتدایی، کوتاه قد مانده اند. هرچند لاغری و چاقی نیز معضل سلامتی هستند، اما کوتاه قدی نیز بسیار مهم است. به والدین توصیه می شود که کودکان خود را به ورزش های رزمی و کشتی و به ویژه دختران را به کلاس های ژیمناستیک نفرستند. بدترین ورزش برای دختران، ژیمناستیک است، زیرا کوتاه قدی های جدی در آنان ایجاد می کند.

کارشناسان به خانواده‌ها اطمینان می‌دهند که کوتاهی قد ارتباط زیادی به ژیمناستیک ندارد، مگر این که آن ها در سن پایین‌تر از ۹ سال حرکات حرفه‌ای انجام بدهند. پس از ۸ سالگی کودک می تواند ورزش ژیمناستیک را شروع کند. این ورزش موجب افزایش انعطاف بدنی و قوای جسمانی کودک می شود. همچنین به علت پرش ها و فرود هایی که در این رشته وجود دارد، صفحات رشدی وی تحریک می شود و موجب رشد قدی خوبی خواهدشد.

خواب مناسب نیز روی سلامت و قد کودکان تاثیر دارد؛ کاکائوی زیاد به رشد قدی کودک لطمه می زند. همه افراد حتی مبتلایان به دیابت و افراد چاق هر روز باید نان و غلات به اندازه کافی بخورند. کمبود این مواد غذایی موجب ریزش مو، کم شدن بینایی و مشکلات پوستی می شود. همچنین همه افراد روزانه باید سه تا پنج واحد سبزی بخورند. بسیاری از کوتاه قدی ها ناشی از مصرف نکردن سبزی است. ۴۰ درصد ویتامین «آ» روزانه به صورت پیش ساز از سبزی ها دریافت می شود.

۱- عوامل افزایش دهنده قد کودکان

• تغذیه مناسب؛ یعنی مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم، ویتامین D و C.
• توجه به وضعیت بدنی: یعنی صاف ایستادن و درست نشستن و…
• انجام ورزش های موثر: یعنی ورزش هایی که باعث تقویت استخوان ها و عضلات می شود.

۲- عوامل کاهش دهنده قد کودکان

• تغذیه نامناسب
• صدمه های دوران کودکی قبل از بسته شدن صفحه رشد که می تواند عوارضی مانند توقف رشد، کوتاهی اندام، انحراف محور طولی استخوان، پای پرانتزی یا پای ضربدری ایجاد کند؛
• برخی بیماری های متابولیک و مادرزادی؛ مانند راشیستیم، آکرومگالی و آکندروپلازی و…
• وضعیت بدنی نادرست؛ مانند بدنشستن، بد ایستادن و راه رفتن به صورت خمیده.