بازي و رشد اجتماعي كودك

به گزارش کارگروه تربیتی فرزندپرتال به طور كلي مي توان قدمت بازي را به پيدايش بشر مرتبط دانست .حجاري ها و نقش و نگارهاي موجود در غارها نيز مؤيد اين واقعيت تاريخي  مي باشد  ، به طوري كه در ابتدا بازيچه مردم ،ابزار و وسايل طبيعي هم چون سنگ ، چوب ، برگ درختان  و […]

به گزارش کارگروه تربیتی فرزندپرتال به طور كلي مي توان قدمت بازي را به پيدايش بشر مرتبط دانست .حجاري ها و نقش و نگارهاي موجود در غارها نيز مؤيد اين واقعيت تاريخي  مي باشد  ، به طوري كه در ابتدا بازيچه مردم ،ابزار و وسايل طبيعي هم چون سنگ ، چوب ، برگ درختان  و … بود به مرور زمان و با پيشرفت و دخالت بشر ، اين ابزار با توجه به موقعيت ، زمان و مكان استفاده تغيير يافته و با خواسته ها و نياز هاي روز بشر هماهنگ گرديد . روان شناسان بر اين باور مي باشند كه  انسان ها براي رشد اجتماعي و ذهني خود ، نياز به تفكر دارند كه خمير مايه اين تفكر بازي است . نقش بازي در هر دوره از رشد انسان حائز اهميت مي باشد ، به گونه اي كه هر جا كه نقش آن پر رنگ تر شده است ، انسان نقش خود در زندگي را بهتر توانسته است ايفا نمايد .به همين سبب روان شناسان بسيار به نقش و تأثير بازي در دوران كودكي تأكيد كرده اند و آن را مهم و با اهميت شمرده اند ؛ چرا كه از طريق بازي كودكان نمونه هاي متعدد ، پيچيده و ظريف زندگي انسان ها و روابط بين آن ها را  تمرين  و تكرار مي كنند تا آن ها را فرا بگيرند .

هنگامي كه بزرگسالان در بازي كودك شركت مي كنند ، به بازي كودك اعتبار و معني افزون تري مي بخشند و با تأييد بازي از طرف بزرگسالان ، كودك اهميت بيشتريبراي خود قائل مي شود . البته والدين عزيز مي بايست اين نكته را در نظر داشته باشند كه ، شركت كردن آن ها در بازي به معني دخالت در بازي نمي باشد ، بلكه آن ها به هيچ وجه حق كنترل و جهت دادن به بازي كودك را ندارند ، مگر تا زماني كه خطري كودك را تهديد كند ، والدين عزيز مي توانند در حين بازي ، منظور و مقصود خود را به كودكان بياموزند و به جاي استفاده از كلام و نصيحت -كه اغلب به دليل ذهن رشد نيافته كودك ، معني و مفهوم آن براي او گنگ است – از بازي كمك بگيرند، چرا كه آموزش مسائل و روش هاي تربيتي به طور غير مستقيم اثرات رواني و تربيتي افزون تري نسبت به اعمال مستقيم آن خواهد داشت .

به طور كلي كودك از همان خردسالي بايد ياد بگيرد كه اسباب بازي هاي خود را جمع و مرتب كند و اين خود شروع مرحله آشنا سازي كودك با قواعد نظم و ترتيب و نگهداري و مراقبت از اسباب بازي ها و وسايل شخصي  او مي باشد . هم چنين كودك در بازي با ساير همسالان خود  تعاملات اجتماعي ، صبر ، بردباري و رعايت نوبت را فرا خواهد گرفت .كودك در بازي ياد مي گيرد كه  اسباب بازي هاي خود را با دوستان خود  به اشتراك بگذارد و از اين طريق سهيم شدن و يا سهيم كردن ديگران را ياد مي گيرد. از طرفي ذهن كودكان قادر به درك مفهوم رعايت مقررات و اصول نظم و انضباط به طور رسمي نمي باشد و تنها  روش آموزش اين مفاهيم از طريق تجربه بازي ، براي كودك مقدور است .بازي هاي مناسب ،كودك را قادر مي سازد كه به بلوغ اجتماعي رسيده و نقش خود را در زندگي يافته و با شجاعت و اعتماد به نفس با آن نقش برخورد نمايد .حال اگر بازي كودك تبديل به يك بازي جمعي با گروه هم سالان او گردد ، نتيجه اي مضاعف در پي خواهد داشت ، چرا كه بازي هاي جمعي علاوه بر آموزش رعايت مقررات به كودك ،او را  با نقاط ضعف و قوت خويش آشنا مي نمايد .از آنجا كه كودك در حين بازي گاهي پيروز شده و گاه نيز متحمل شكست مي گردد ، احساساتي از قبيل ترس ، نگراني ، خشم ، عصبانيت در او تقويت مي شود و در اين كشاكش و درگيري نحوه برخورد و فائق آمدن بر احساسات را فرا خواهد گرفت.

والدين عزيز لازم است كه  بازي كودك را با اهميت شمرده و جزء اولويت هاي تأثير گذار زندگي محسوب نمايند. والدين آگاه والديني هستند كه بازي با كودك خود را نوعي وقت كشي قلمداد نمي كنند ،بلكه بازي با او را به مثابه اشتغال به حرفه اي مهم به حساب مي آورند كه اين شغل مهم ، موجبات رشد مهارت و شكوفايي استعداد هاي اجتماعي كودك آن ها را فراهم خواهد نمود .

درذيل به توضيح و راهنمايي در خصوص برخي از بازي ها اشاره خواهيم نمود . اميد است موارد مطرح شده مورد توجه شما والدين دلسوز قرار گرفته و راهگشاي اين مسير  دشوار باشد :

1- بازي سكه و پول :

اسكناس هاي 500 ،1000 و … درست كرده و فروشگاهي با اجناس  مختلف در نظر بگيريد و به ترتيب نقش فروشنده و خريدار را در اختيار بگيريد . به اين طريق با يك تير چند نشان خواهيد زد : اول آن كه آداب خريد و فروش را به كودك خود فرا مي دهيد دوم آن كه  آموزش انواع  اسكناس و پول را به  او خواهيد داد  و سوم آن كه  تمرين آداب اجتماعي از قبيل سلام كردن را به كودك خود ياد خواهيد داد.

2- بازي تمام كردن داستان :

يك داستان را به طور نيمه ، تعريف كنيد و از كودك خود بخواهيد آن را تكميل كند . اين كار قوه تخيل كودك را پرورش داده و اورا مجبور به تفكر كرده و به تجزيه و تحليل وا مي دارد .

3- اجراي نمايش

به همراه كودك خود  و دوستانش ، يكي از داستان هاي مورد علاقه شان ، مثلا شنگول و منگول ، را به اجرا در آوريد و از آن ها بخواهيد با تغيير صداي خود به جاي شخصيت هاي داستان حرف بزنند. اين بازي علاوه بر تقويت قدرت تكلم ، باعث تقويت اعتماد به نفس و افزايش جرأت آن ها براي حرف زدن در جمع مي شود .

4– صندلي داغ

يك صندلي را به نام صندلي داغ نام گذاري كنيد .در ابتدا خود بر روي آن صندلي نشسته و به دلخواه در مورد يك موضوع صحبت كنيد. سپس ازكودك خود بخواهيد اين كار را انجام دهد. اگر در اين حين وسيله اي را به عنوان ميكروفون در دست خود بگيريد ، بسيار تأثير گذار تر خواهد بود .

 

 

نویسنده این مطلب :

فرزند پرتال

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه شما