اصول تربيت جنسي

آموزش جنسی، به مفهوم تربیت جنسی دانسته شده که شامل: آموزش رفتارها و مسائل توالد و تناسل، آماده سازی فرد برای فهمیدن و کنترل تحریکات و رفتارهای جنسی خود، آموزش اصول و مسائل فردی و گروهی مربوط به دو جنس مرد و زن است. در تعریف نسبتاً کامل تری آمده است: «منظور از آموزش جنسی، […]

آموزش جنسی، به مفهوم تربیت جنسی دانسته شده که شامل: آموزش رفتارها و مسائل توالد و تناسل، آماده سازی فرد برای فهمیدن و کنترل تحریکات و رفتارهای جنسی خود، آموزش اصول و مسائل فردی و گروهی مربوط به دو جنس مرد و زن است.

در تعریف نسبتاً کامل تری آمده است: «منظور از آموزش جنسی، ارائه اطّلاعات کلّی صحیح درباره وقایع و تغییرات جسمی و روانی بلوغ و راهنمایی نوجوانان در رفتار و کردار آن ها در این سن، نسبت به خود و دیگران و شیوه ابراز علاقه و دوستی های معقول و جلوگیری از انحرافات است».

 

بر این اساس، آموزش جنسی، باید هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم و با هدف پرورش نسل سالم و جامعه صالح انجام شود. صلاح و فساد هر جامعه، بر اساس صلاح و فساد افراد و روابط آنها با یکدیگر و از جمله روابط جنسی، شکل می گیرد. اگر همه یا بیشتر افراد جامعه، سالم باشند و روابط آن ها با یکدیگر، با ارزش ها و هنجارهای دینی، منطبق باشد، آن جامعه، جامعه ای سالم است.

 

آموزش مسائل جنسی، به صورت صحیح و کامل در هر دوره و فراگیری ارزش ها و هنجارهای دینی و عملکردهای افراد در هر مقطع سنی، افراد را به سوی صلاح و پرهیز از فساد می کشاند و سلامت روان را برای آنان به دنبال دارد و در نتیجه، نسل جامعه، سالم پرورش می یابد و جامعه، سالم می شود.

 

هدف اسلام، تربیت «انسان کامل» است و انسان کامل، جز در سایه ارضای متعادل نیازهای روحی و جسمی اش شکل نمی گیرد و آموزش در ارتباط با رشد جنسی و چگونگی تنظیم روابط و ایجاد تعادل روانی در این زمینه، نقش اساسی در سلامت روانی جامعه دارد. از این رو، دین، به آموزش در این خصوص می پردازد و در موارد ضروری، با صراحت، ولی بدون پرده دری، مسائل لازم را (چه در قرآن و چه در روایات) آموزش داده است.

 

مثلاً در قرآن، از آموزش کودکان برای ورود به اتاق والدین گرفته تا افرادی که ازدواج با آن ها جایز است و محدوده رفتار جنسی به هنجار و نابه هنجار ، ذکر شده است. در روایات ، حتّی به ریز مسائل مربوط به رفتار جنسی، ساعات مناسب برای رابطه زناشویی، روابط کودکان با والدین، روابط کودکان با جنس مخالف و همجنس، شرایط ازدواج، ویژگی های یک همسر خوب و… پرداخته شده است. البته بحث تربیت جنسی و آموزش جنسی و نحوه آن، بحث دقیق و ظریفی است که اگر به دقّت و موشکافانه بررسی نشود، می تواند نتایج معکوسی به بار آورد. مثلاً در زمینه پاسخ دادن به سؤالات کودکان و نوجوانان، ما با دو مسئله متضاد روبه رو هستیم. از طرفی، عدم ارائه اطّلاعات به کودکان، باعث می شود که آن ها این اطّلاعات را از منابع نامناسب به دست آورند و احیاناً اطّلاعات غلطی به دست آورند که به بهداشت روان آن ها صدمه برساند. از طرف دیگر، ارائه این اطّلاعات حتّی به صورت کلّی، ممکن است باعث تحریک جنسی آنها شود. این ، مسئله ای است که تحقیقاتی گسترده ، بدان نیازمند است.

 

اصول تربيت جنسي يعني قواعد و دستورالعمل­ هاي نسبتاً كلي كه پذيرفتن و به كار بستن آن­ ها فرد را بر مي­ انگيزد تا در راستاي هدف عالي قرب الهي خواسته­ ها و فعاليت­ هاي جنسي خويش را سامان دهد. از مباني مهم­ تربيت جنسي وجود غريزه­ ي جنسي در نهاد انساني است در دين مبين اسلام (بر خلاف اديان پيشين)، بر وجود اين غريزه و طبيعي بودن آن و نفي رذالت از آن، به عنوان يک غريزه­ي طبيعي تأكيد شده است.

 

اسلام دوره­ هاي تربيت جنسي را به دو دوره تقسيم كرده، دوره ­ي اول كودكي كه در اين دوره برخي از نمونه­ هاي رفتار جنسي از سر تقليد از حركات و رفتار ديگران در كودک ديده مي­ شود اما ماهيت واقعي جنسي ندارد. دوره­ ي دوم، كه پيش درآمد بلوغ است كودک براي پذيرش تكاليف و هنجارهاي شرعي دوران بلوغ آمادگي پيدا مي ­كند. در اين ميان عوامل گوناگون دست به دست هم مي­ دهند تا رفتار جنسي كودک يا نوجوان به كجروي منجر نشود. ناآگاهي والدين و مربيان، رفتارهاي نادرست آنان، بدآموزي كودكان و نوجوانان از آنان از جمله­ ي اين عوامل هستند. براي جلوگيري از اين كجروي­ ها روش­ هاي مستقيم و غيرمستقيمي بيان شده است كه به كار بستن آن­ ها باعث مي­ شود زمينه­ هاي تربيت جنسي صحيح افراد صورت پذيرد.

 

در فصل سوم انحرافات جنسي و راه­ هاي پيشگيري از آن بيان شده است. انحراف جنسي عبارت از عملي است كه به منظور ارضاي تمايلات جنسي انجام مي­ گيرد ولي عمل مذكور بر خلاف عرف معمول بوده و اكثريت مردم با انجام آن عمل همگامي ندارند. هر تمايل رفتار جنسي كه به نحوي براي خود فرد يا افراد ديگر زيان آور است انحراف جنسي تلقي مي­ شود. عوامل بسياري در شيوع انحرافات جنسي مؤثراند، عواملي مانند عامل دروني ممكن است تحت تأثير عوامل محيطي و گاه به تنهايي باعث بروز رفتار ناهنجار در فرد مي­ شود. در حقيقت تأثير عوامل بيروني باعث تحريک  عوامل و خواسته­ هاي دروني مي­ شود و به واسطه­ ي اين تمايلات دروني رفتار ناهنجار از فرد صادر مي­ شود.

 

از عوامل تأثيرگذار در بروز و شيوع انحرافات جنسي، كمبود محبّت، تحقير، سلطه گري والدين، همنشيني با منحرفان مي­ تواند باشد. در آخر فصل به راهكارهاي سالم­ سازي جامعه از انحرافات جنسي اشاره شده است. از منظر اسلام جامعه بايد از عوامل تحريك و تهييج جنسي بر كنار و از زمينه­ هاي انحراف جنسي پيراسته باشد و روابط مردان و زنان بر پايه­ ي كامجويي و لذّت­ طلبي نباشد و بر جامعه نسيم روح نواز عفاف، حيا و پاكدامني چيره باشد.

 

در اسلام، والدین، موظّف اند که از همان آغاز تولّد فرزند، زمینه رشد و تربیت طبیعی (از جمله: رشد و تربیت جنسی) او را فراهم سازند. دوره پیش از ازدواج، شامل دوره های تحوّل متفاوتی است. مسائلی که برای یک نوجوان چهارده تا هجده ساله مطرح است، از کودک شش تا ده ساله، بسیار متفاوت است؛ و لذا اگر چه دوره پیش از ازدواج، دوره خویشتنداری است، امّا یکی از مسائل مهم، این است که ماهیت این مفهوم در دوره های مختلف سنّی، بسیار متفاوت است؛ اگر چه گاهی ظاهر بعضی از رفتارها شبیه هم هستند. مسئله دیگر، نوع آموزش هاست. نوع آموزش های یک کودک، با نوجوانی که سال های نخست نوجوانی اش را طی می‌کند، تفاوت دارد.

 

در آموزش کودکان، بیشتر شناخت و کنترل دیگران مطرح است ؛ امّا در آموزش نوجوانان، بیشتر، کنترل خود، مدّ نظر است و کنترل دیگران، در درجه دوم اهمیت قرار می گیرد، مخصوصا مواقعی که نیاز است با بچه های بزرگ تر از خود معاشرت داشته باشند. این گونه شناخت ها بیشتر لازم اند، بویژه تمرین «جسارت» که از آموزش های لازم برای این سنین است؛ چرا که دو شرط لازم برای همه سنین (مخصوصا اواخر کودکی و ابتدای نوجوانی)، ابتدا، «درک هیجانات» و پس از آن «جسارتِ» عکس العمل مناسب در برابر دیگران است که باعث زمینه سازی بهداشت روان در حوزه تربیت جنسی می شود .

نویسنده این مطلب :

فرزند پرتال

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه شما