فرزندآوری برای بقای نسل و جلوگیری از کاهشِ جمعیت مسلمانان، از گذشته تاکنون از جمله دغدغه های عالمان دینی و کارشناسان خانواده و جمعیت بوده است؛ لیکن امروزه با ورود مردم به دوره زندگی مدرن و خصوصاً آشنایی با آموزه های غربی، این موضوع مورد تردید و بی مهری بسیاری از خانواده ها قرار گرفته […]
فرزندآوری برای بقای نسل و جلوگیری از کاهشِ جمعیت مسلمانان، از گذشته تاکنون از جمله دغدغه های عالمان دینی و کارشناسان خانواده و جمعیت بوده است؛ لیکن امروزه با ورود مردم به دوره زندگی مدرن و خصوصاً آشنایی با آموزه های غربی، این موضوع مورد تردید و بی مهری بسیاری از خانواده ها قرار گرفته است. ازاین رو، برای تبیین موضوع فرزندآوری و کسب نگرش مطلوب نسبت به «تکثیر جمعیت»، مهم ترین کارکرد خانواده (تولید مثل و تکثیر نسل) یادآور می گردد تا به این وسیله زمینۀ تحلیل درست و تصمیم صحیح در فرزندآوری برای همگان فراهم گردد.
در گذشته و پیش از ظهور صنعت در زندگی انسان ها، شاید کسی از خود نمی پرسید که «چرا فرزنددار شوم؟» و حتی کسی به چنین سؤالی فکر هم نمی کرد؛ ولی ورود به دوره مدرن زندگی و آشنایی مردم با آموزه های صنعتی و ماشینی، به ویژه تفکرات غربی، زمینه را برای تغییر سبک زندگی برخی از خانواده ها فراهم ساخت، به گونه ای که بسیاری از مظاهر زندگی غربی – که مغایر با آموزه های اسلامی بوده است – به زندگی مسلمانان راه یافت و در نتیجه، خانواده های امروزی را در فرزندآوری با تردید روبه رو کرد. نمود و آثار این تردید، عدم تمایل برخی از خانواده ها به داشتن فرزند (14.4%) یا اکتفا به تک فرزندی (19%) است.
به گمان آنها؛ «پُرهزینه بودن فرزندآوری»، «سخت شدن رفاه و تربیت اولاد در شرایط ناگوار امروز» و «مانعیت فرزندان از رشد و پیشرفت فردی» از جمله عوامل بازدارنده ای است که اشتیاق به فرزنددارشدن را از آنان گرفته است؛ لذا این امر تحقّق سیاست جدید جمعیتی کشور را با مشکلات و چالش های فراوانی مواجه ساخته است و به نظر می رسد در مجموع، بی میلی نزدیک به نیمی از خانواده های ایرانی به فرزندآوری در آینده نزدیک، ایران را به دوران «سالمندیِ عمومی» و «بحران پیری» نزدیک خواهد ساخت. دورانی که بیشترین جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهند.
از آنجایی که افزایش نسل جوان و اقتداربخشی به کشور از طریق ازدیاد جمعیت، بدون تغییر نگرش و رفتار مردم در زمینه فرزندآوری، امکان پذیر نیست، ازاین رو، لازم است به مطالعه متون اسلامی بازگردیم و با مروری بر آموزه های دینی در باب ارزش فرزندآوری و آثار افزایش نسل، نگرش خانواده ها را به سوی «تکثیر جمعیت» معطوف ساخته و اعلام کنیم که در سبک زندگی اسلامی، فرزندآوری، ذاتاً مطلوب است؛ زیرا تکثیر نسل، دستور خدای متعال و سنّت قطعیه پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) است و ضرورت آن تابع هیچ شرطی نیست؛ بلکه در تنگدستی و توانمندی و حتی در زمانی که شرایط فرهنگی جامعه نیز مناسب نباشد، باز هم فرزندآوری حُکمی ثابت و لازم الإجراست.
- نظرات رهبر معظم انقلاب (حفظه الله) درباره ضرورت فرزندآوری:
«… خانواده ها و جوان ها باید تولیدِ مثل را زیاد کنند. باید نسل را افزایش دهند. این محدود کردن تعداد فرزندان در خانه ها – به این شکلی که امروز هست – خطاست!؛ این نسل جوانی که امروز ما داریم، اگر در ده سال آینده، بیست سال آینده و در دوره ها و مرحله های آینده این کشور بتوانیم آن را حفظ کنیم، همه مشکلات کشور را اینها حل می کنند.»
«مسئله جمعیّت را جدّی بگیرید! جمعیّت جوان کشور دارد کاهش پیدا می کند.یک جایی خواهیم رسید که دیگر قابل علاج نیست؛ یعنی مسئله جمعیّت از آن مسائلی نیست که بگوییم حالا ده سال دیگر فکر می کنیم؛ نه، اگر چند سال بگذرد، وقتی نسل ها پیر شدند، دیگر قابل علاج نیست.»
«مسئله افزایش نسل جزء مباحث مهمی است که واقعاً همه مسئولین کشور، نه فقط مسئولین اداری، روحانیون، کسانی که منبرهای تبلیغی دارند، باید در جامعه درباره آن فرهنگ سازی کنند؛ از این حالتی که امروز وجود دارد – یک بچه، دو بچه – باید کشور را خارج کنند.»
«من معتقدم که کشور ما با امکاناتی که داریم، می تواند صد و پنجاه میلیون نفر جمعیت داشته باشد. من معتقد به کثرت جمعیتم. هر اقدام و تدبیری که می خواهد برای متوقف کردن رشد جمعیت انجام بگیرد، بعد از صد و پنجاه میلیون انجام بگیرد!»
از جمله مهم ترین اهداف و کارکردهای خانواده، حفظ و بقای نسل بشر در یک ساختار و نظام قانونی و مشروع است و شاید بتوان گفت که این کارکِرد، مهم ترین کارکرد خانواده است؛ به گونه ای که برخی مردم شناسان، ماهیت خانواده را منحصر به همین امر دانسته و آن را قراردادی تعریف کرده اند که برای به وجود آوردن فرزندان و حفظ و نگهداری آنان منعقد می شود.
در میان دانشمندان مسلمان نیز علامه طباطبایی (ره) تکثیر نسل مسلمانان برای زدودن بنای شرک و فساد توسط آنان را از مهم ترین مقاصد شریعت ذکر کرده و فرموده است: «یکی از مهم ترین مقاصد در نظر شارع اسلام، زیاد شدن نسل مسلمانان و آباد شدن زمین به دست آنان است. آبادی شایسته و مخصوصی که ریشه شرک و فساد را می زند.»
به همین خاطر، ایشان «تولید مثل و تربیت اولاد» را علت اصلی ازدواج برشمرده و می نویسد: «عامل نکاح و ازدواج منحصر در تولید مثل و تربیت اولاد است و مسئله اطفای شهوت و یا اشتراک در اَعمال زندگی؛ چون کسب و زراعت و جمع کردن مال و تدبیر غذا و آب و وسایل خانه و اداره آن، اموری است که از چارچوب غرض طبیعت و خلقت خارج است و تنها جنبه مُقدمیّت داشته و یا فواید دیگری غیر از غرض اصلی بر آنها مترتب می شود.»
نویسنده این مطلب :
