کودکان لجباز به هیچ صراطی مستقیم نیستند و راضی کردنشان حتی به انجام کارهای سادهی روزمره مثل مسواک زدن یک جنگ اعصاب دائمی است که والدین را به سُتوه میآورد، تا جایی که گاهی پدر یا مادر در نهایت تسلیم خواستهی کودکشان میشوند و ناخواسته به لجبازی او مُهر تأیید میزنند. این در حالی است […]
کودکان لجباز به هیچ صراطی مستقیم نیستند و راضی کردنشان حتی به انجام کارهای سادهی روزمره مثل مسواک زدن یک جنگ اعصاب دائمی است که والدین را به سُتوه میآورد، تا جایی که گاهی پدر یا مادر در نهایت تسلیم خواستهی کودکشان میشوند و ناخواسته به لجبازی او مُهر تأیید میزنند. این در حالی است که والدین باید در برخورد با لجبازی کودک خود طوری رفتار کنند که او یاد بگیرد با لجبازی نمیتواند خواستههایش را پیش ببرد…
لطفا بین لجبازی با مصمم بودن فرق بگذارید و ابتدا اطمینان حاصل کنید که آیا کودک شما لجباز است یا مصمم!؟ مصمم بودن یعنی سرسختی مثبت در رسیدن به اهداف سودمند و غلبهی بر موانع. اغلبِ والدینی که خودشان اینگونه هستند، دلشان میخواهد کودکشان نیز از عزم راسخ برخوردار باشد. بنابراین سرسختی کودکی که برای پیروزی در یک رقابت ورزشی تلاش میکند، نباید با سرسختی یک کودک لجباز همسان تعبیر شود، چراکه لجبازی یعنی پافشاری مصرانهای که از روی جهل و ناپختگی باشد.
کودک لجباز به هیچ وجه حاضر نیست کوچکترین تغییری در رویهی خود ایجاد کند و هدفش صرفا این است که ساز مخالف بزند و نهایتا حرف خودش را به کُرسی بنشاند. مثلا سرسختی بیجا در انتخاب غذا یا لباس چیزی جز لجبازی و کجخلقی ناموجه نیست. به بیان دیگر، سرسختی در وجه مثبت حاکی از قاطعیت و ارادهی قوی و در وجه منفی بیانگر لجبازی و ستیزهجویی است.
رفتار مصمم و مطمئن و در عین حال مطلوب کودکان و نوجوانان را تقویت نمایید. ترغیب و تقویت رفتار کلامی و غیر کلامی مطمئن کودک یا نوجوانی که دچار کمرویی و یا ضعف شخصیت است، اعتماد به نفس او را بیشتر خواهد کرد. نظریات محکم و قاطع او را درباره مسائل مختلف، باید محترم شمرد (البته به نحوی که موجب رنجش و آزردگی خاطر دیگران نشود). نیز جرأت او را در بیان صریح افکار و آرای خود در شرایط و موقعیتهای مختلف تقویت میکند.
در برخورد كلّی در زندگی باید طوری با كودک رفتار كرد كه او بتواند در امور روزمره ی خود به طور مستقّل و گاهی بدون نیاز به دیگران تصمیم بگیرد. البتّه فشارهای منفی را نباید در این خصوص وارد كرد، بلكه باید با راهنمایی های به جا تذكّر داد و روش های صحیح را به موقع به او آموزش داد.
اگر كودک برای رسیدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست شروع به گریه كردن و یا داد كشیدن بكند و از این راه بخواهد به خواسته ی خود برسد و والدینی كه به اصطلاح حوصله ی ندارند با دادن امتیاز (رشوه) به كودک، او را ساكت می كنند، باعث پرورش لجبازی در او می شوند. پس باید پدر به خصوص مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به كودك خوداری كند. البتّه تشویق برای كارهای خوب و مثبت كودك با رشوه دادن فرق دارد. تشویق باعث رشد اعمال نیک و حركت به سوی ترقی می شود. امّا باید توجّه داشت كه تشویق و پاداش ، باید به اندازه و درخور كار او باشد. گاهی بهتر است وقتی فرزندمان شروع به داد و بیداد می كند خیلی خونسرد و بی توجّه از كنار مسئله عبور كنیم به طوری كه یا متوجّه نشده ایم و یا موضوع برایمان اهمّیّت ندارد.
به هر حال در هر خانواده مسائل و مشكلاتی به وجود می آ ید كه منجر به بحث و گفت و گو می شود. والدین باید بدانند كه تمام مسایل گره هایی هستند كه به وسیله ی دست باز می شوند. یعنی به جای بحث و متّهم كردن دیگران ، آرام و بدون بر هم زدن امنیّت خانواده به خصوص كودكان، مشكلات و مسائل را می توان به راحتی حل كرد، به طوری كه هم خود و هم دیگران از نوع گفت و گو ها لذّت ببرند.
آموزش های عملی به مراتب از آموزش های تئوری، موثرتر و آموزنده تر می باشند. اگر والدین در حضور بچّه ها با یکدیگر لجبازی كنند، خیلی راحت و بدون دردسر لجبازی را به آن ها یاد می دهند و بچّه ها به طور واضح فیلمی مشاهده می كنند كه در آن یكی از والدین با پافشاری دیگری را مجبور به اطاعت از خود می كند و آنان متوجّه می شوند كه از این راه می توانند به راحتی به خواسته های خود برسند.
- نتیجه:
پدرها و مادرها باید بدانند كه با بردباری می توانند بر اكثر ناهنجاری ها چیره شوند و اجازه ندهند كودك به تنهایی برای همه ی افراد یك خانواده تصمیم بگیرد. متاسفانه بعضی از والدین با گفتن من حوصله ندارم و یا كی حوصله ی این كارها را دارد، سعی می كنند بار مسئولیّت تربیت را كج به منزل برسانند. این گونه والدین باید گفته های خود را اصلاح كنند . بگویند من حوصله دارم و یا بهتر است بگویند من می توانم با حوصله و بردبار باشم و از این طریق خود باوری مثبت و عزِّت نفس خود را بالا ببرند. امّا در لجبازی از هر روشی برای از بین بردن یا كاهش آن استفاده می كنیم ، باید مراقب باشیم تا كودكان به خود و یا دیگران آسیب نرسانند.