حرکات غیرارادی، اجباری، تکراری و کلیشه‌ای را در اصطلاح تيک می‌نامند. اين حرکات شبيه حرکات با هدف است چون هماهنگ بوده و در عضلاتی ديده می‌شود که رابطه طبيعی هماهنگ باهم دارند.

تیک‌های عصبی یکی از عادت‌های عصبی ناراحت‌کننده است که معمولاً در سر یا شانه‌ها پدید می‌آید. نمونه‌های مشخص تیک‌های عصبی عبارت‌اند از: بالا کشیدن بینی، پلک زدن، فین کردن، تکان دادن شانه‌ها، مالیدن گونه، چین انداختن به پیشانی. غالب تیک‌های عصبی در ابتدای امر برای منظور خاصی به‌کاربرده شده و ژست به خصوصی بوده‌اند. مثلاً کودک برای آنکه موهایش را از پیشانی‌اش عقب بزند، سرش را به عقب می‌برده است ولی بعد از کوتاه کردن موها نیز این اخلاق را نتوانسته ترک کند.

کودک دیگر ممکن است به علت آنکه خجالت می‌کشد هنگام صحبت کردن با افراد بینی خود را بخاراند و این مسئله درست مثل حالت شخصی است که برای اولین بار جلوی دوربین تلویزیون قرارگرفته و حرکات عصبی و اضافی از خود نشان می‌دهد. هر چقدر هم تیک عصبی شما را ناراحت کند، نباید از کودک بخواهید که آن را متوقف سازد. کودک نمی‌تواند بنا به دستور شما جلوی تیک عصبی را بگیرد، ولی محرک آن را درصورتی‌که سعی نماید، می‌تواند کنترل کند.

گناه تیک عصبی به گردن کودک نیست و در زمان خودش محو خواهد شد ولی عادت ناراحت‌کننده دیگری جای آن را خواهد گرفت. تیک‌های عصبی صدمه‌ای به کسی نمی‌زند ولی بهتر است دقت نمایید که چه عاملی موجب دلواپسی و نگرانی فرزند شما شده است. اشاره کردن به موضوع یا حرکت عصبی فقط کودک را عصبی‌تر کرده و هرچه سعی بیشتری در کنترل حرکات خود بنماید، کمتر موفق خواهد شد.

• انواع تیک:

1) تیک‌های گذرا

تیک‌های حرکتی معمول که اغلب در حدود سه و نیم سالگی شروع می‌شوند به کودکان کمک می‌کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. هفتادوپنج درصد از کودکان این نوع تیک را در عرض شش ماه پست سر می‌گذارند. اگر کودک شما گرفتار تیک شد، بهترین راه ، نادیده گرفتن آن است. هیچ‌گاه او را سرزنش نکرده و یا تنبیه نکنید.

2) تیک‌های مزمن

اگر تیک بیش از دوازده ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب می‌شود. تیک‌های مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهیچه در آن‌ها بیش‌ازحد و بسیار شدید است. این تیک‌ها مشخصاً به‌صورت حمله‌های دوره‌ای صورت می‌گیرند و غالباً شدت آن‌ها ماه‌به‌ماه، روزبه‌روز یا حتی ساعت‌به‌ساعت تغییر می‌کند. در حقیقت رفتار تیکی ممکن است برای هفته‌ها یا ماه‌ها کاملاً محو شود اما دوباره ظاهر گردد.

تصور اکثر افراد اين است که تیک‌ها نشانه‌ای از اضطراب و ناراحتي عصبي کودک هستند و بروز تیک‌ها را به وجود ناملايمات و ناراحتی‌هایی در درون خانواده يا مدرسه و محيط کودک نسبت می‌دهند. اما واقعيت اين است که علی‌رغم این‌که تیک‌ ها ممکن است در موقعیت‌های اضطراب‌آور و پر استرس تشديد شوند، برای آن‌ها بيشتر علل زیست‌شناختی مطرح است.

دخالت عوامل ژنتيک و وجود بار وراثتی در اين اختلالات مشاهده‌شده است. همچنين واسطه‌های شيميايی مختلفی به‌عنوان عوامل دخيل در بروز تیک‌ها شناسایی‌شده‌اند. حتی مشاهده‌شده است که برخي از انواع تیک‌ها به دنبال عفونت‌های خاصی ظاهر می‌شوند، که دليلی براي دخالت سيستم ايمنی بدن در بروز تیک‌ها است.

به‌هرحال آنچه مشخص است اين است که هرچند عوامل روان‌شناختی در تشديد تیک‌ها مؤثرند، اين عوامل زیست‌شناختی هستند که نقش مهم‌تری در پيدايش اين اختلال دارند و شواهدی از این‌که استرس يا اضطراب باعث به وجود آمدن تیک‌ها شوند، وجود ندارد. شدت تیک‌ها در طول زمان ممکن است ثابت باشد، يا به‌طور متناوب نوسان داشته باشد.

• درمان تيک:

1- تیک‌های زودگذر نيازی به درمان ندارند.

2- تیک‌های مزمن که ممکن است علامت نشانگان تورت (TOURETTE SYNDROME) باشد، بايد تحت نظر پزشک درمان گردد.

3- درمان دارويی شامل آرام‌ بخش‌ها، ضدافسردگی‌ها، آنتي سايکوتيک ها و بلوک کننده‌های دوپامين می‌باشند. (CLONAZEPAM-CLONIDINE-FLUXETINE-PIMOZIDE-RISPERIDONE-Haloperidol)

4- هیچ‌گاه کودک را به خاطر تیک‌هایش مورد سرزنش قرار ندهید و به وی اطمينان خاطر دهيد که وي نبايد به‌واسطه آن دچار خجالت‌زدگی شود.

5- سعی کنيد مشکلات و استرس‌های زندگی کودک خود را به حداقل برسانيد.

6- خواب کافی از خستگی کودک کاسته و شدت و تناوب تيک را کاهش می‌دهد.

• غذایی تیک :

کمبود غذایی باعث بروز تیک در کودکان دچار سندرم توره می‌گردد. سبزی‌های سبزرنگ، آجیل، لوبیا، موز و غذاهای دریایی از منیزیم غنی می‌باشند.

– کربوهیدرات، شکر ،کافیین و دیگر محصولات مصنوعی کم‌مصرف شود.

– سبوس گندم و آووکادو را در رژیم کودک بگنجانید، این غذاها دارای ویتامین B3 می‌باشند که در جلوگیری از تیک مؤثر است.

– نوشیدن دم‌کرده‌ی گل بابونه، دم‌کرده‌ی گل ساعتی، دم‌کرده‌ی گل ارکیده باعث راحتی اعصاب می‌شود.